بررسی تاثیرکم آبیاری بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخص بهره وری مصرف آب 3 رقم سویا در دشت مغان

کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و 1395 بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل 4 سطح آبیاری ir1 (شاهد)، ir2 (80 درصد نیاز آبی)، ir3 (70 درصد نیاز آبی) و ir4 (50 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (cul1: ویلیامز، cul2: m9و cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کم‌آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن دانه و بهره وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به‌طوری‌که بالاترین میزان آن‌ها (عملکرد 4000 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بیوماس 8900 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه 3/25، بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه 95/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار ir1 مربوط به رقم ویلیامز و پایین‌ترین مقادیر آن‌ها در تیمارهای ir3 و ir4 مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین‌ترین درصد پروتئین دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم m9 در تیمار ir4 به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت مغان رقم ویلیامز برترین رقم (از نظر تمامی صفات مورد بررسی به ویژه بهره وری آب مصرفی) در شرایط کم‌آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و m9 حساس ترین رقم ها به کم‌آبیاری بودند.