تهیه نقشه حساسیت به زمین لغزش به منظور کنترل تخریب اراضی زراعی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان)

یکی از مهمترین عوامل تخریب اراضی زراعی حوزه آبخیز طالقان، زمین لغزش می باشد. زمین لغزش، یکی از انواع حرکتهای توده ای زمین است که هر ساله، موجب تخریب اراضی، تسریع فرسایش خاک و انتقال گسترده رسوبات به پشت سد طالقان میگردد. اولین گام در ارزیابی خطر و کنترل زمین لغزش، تهیه نقشه حساسیت به وقوع آن میباشد. هدف اصلی این تحقیق، تهیه نقشه حساسیت به وقوع زمین لغزش به منظور شناسایی مناطق مستعد به این پدیده و کنترل تخریب اراضی در حوزه آبخیز طالقان بوده است. بدین منظور، لایه های اطلاعاتی مربوط به عوامل موثر در وقوع زمین لغزش منطقه شامل ارتفاع از سطح دریا، زاویه شیب، جهت شیب، شکل شیب، بارندگی متوسط سالیانه، درجه حرارت متوسط سالیانه، سنگ شناسی، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از گسلها، فاصله از آبراهه ها و فاصله از جاده ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)، نقشه های توپوگرافی، تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی، تهیه گردیده است. سپس با استفاده از روش آماری رگرسیون چندمتغیره، وزن عوامل موثر در وقوع زمین لغزش، تعیین شد و از طریق تلفیق لایه های اطلاعاتی مربوط به این عوامل، نقشه حساسیت به وقوع زمین لغزش، تهیه شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن بوده است که حدود 26 درصد از اراضی حوضه، دارای حساسیت زیاد و خیلی زیاد به وقوع زمین لغزش میباشند که بخش عمده ای از این اراضی، دارای واحدهای سنگ شناسی gy2 و کاربری اراضی دیم بوده و در فاصله کمتر از 500 متری از گسل ها، واقع شده اند.

Landslide susceptibility mapping in order to control the agricultural lands degradation (Case Study: Taleghan watershed)

Landslide is the one of the most important factors on agricultural lands degradation of Taleghan watershed. Landslide is one type of mass movements causing lands degradation, accelerating soil erosion and delivering sediment to Taleghan dam, annually. Landslide susceptibility mapping is the first step for landslide hazard assessment and mitigation. The main aim of this study has been the landslide susceptibility mapping in order to identify areas prone to this phenomena and controlling lands degradation in Taleghan watershed. For this purpose, thematic maps of effective factors on landslide, including elevation, slope angle, aspect, plan curvature, mean annual precipitation, mean annual temperature, lithology, landuse, vegetation density, distance from faults, distance from streams and distance from roads, are prepared by using geographical information system (GIS), topographic maps, Satellite images and field survey. These factors have analyzed using multiple regression method to construct the landslide susceptibility maps. The results showed that about 26 percent of watershed lands have been situated in high and very high susceptible area; that most part of this area have been located in lithology gy2 (consist of marl with high gypsum and salt), dry farming landuse and 0500 meter distance from the faults.