کم‌آبیاری توام با کاهش آب در دسترس راهکاری برای حفاظت منابع آب در دشت قزوین

در تحقیق حاضر به منظور ارائه راهکاری عملی جهت حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه تکنیک آبیاری کامل، کم‌آبیاری 5 درصد و کم آبیاری 10 درصد تخمین زده شد. در ادامه با ارائه یک مدل برنامه ریزی غیرخطی مقادیر بهینه الگوی کشت در استان قزوین تعیین شد. سپس، اثرات تکنیک کم آبیاری همزمان با اعمال سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس تحت سناریوهای 10، 20، 30 و 40 درصد بر الگوی کشت، حجم آب مصرفی و سود ناخالص کشاورزان مورد بررسی قرارگرفت. برای تخمین توابع تولید محصولات کشاورزی از روش حداقل مربعات معمولی (ols) و بسته نرم‌افزاری eviews استفاده شد. مدل برنامه­ریزی غیرخطی (nlp) نیز در محیط نرم‌افزاری gams حل شد. نتایج حاصل از تخمین توابع تولید نشان داد که کم آبیاری 5 درصد سبب کاهش ناچیز عملکرد محصولات می شود، اما کم آبیاری 10 درصد بر عملکرد اغلب محصولات الگو اثر منفی می گذارد. نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی غیرخطی نیز نشان داد که بکارگیری کم آبیاری 5 درصد توام با سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس اگرچه منجر به کاهش اندکی در سود ناخالص کشاورزان می شود، اما به حفظ و پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین کمک شایانی می­کند.

Deficit irrigation simultaneously with reduced available water the solution to conservation of water resources in Qazvin plain

In the present study first the agricultural production functions was estimated based on three techniques of  full irrigation and deficit irrigation 5 and 10 percent in order to presentation of the practical solution to conservation of surface and underground water resources in Qazvin plain. The optimal amounts of cropping pattern were determined in Qazvin province by a nonlinear programming model. Then, the effects of deficit irrigation was investigated on cropping pattern, water used and farmer’s gross marginal simultaneously with reduced available water under scenarios 10, 20, 30 and 40 percent. To estimating of the agricultural production functions was used Ordinary Least Squares method and Eviews software. The nonlinear programming model was solved in GAMS software. The results of estimated production functions showed that deficit irrigation 5 percent creates a slight decrease in products yield. But, deficit irrigation 10 percent has the negative effect on yield of most products. The results of nonlinear programming model showed although use of deficit irrigation 5 percent simultaneously with reduced available water policy creates the slight decrease in farmer’s gross marginal but this technique helps to maintain and sustainability of surface and underground water resources of Qazvin plain strongly.