کاستن نیتروژن و فسفر زهاب‌های کشاورزی با استفاده از سامانه نیزار طبیعی و زهکش‌های روباز

حفاظت از کیفیت منابع آبی موجود در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیتی فراوان دارد. به همین دلیل استفاده از سامانه نیزارهای مصنوعی برای پالایش فاضلاب‌های شهری، صنعتی و کشاورزی توجه زیادی را در تمام نقاط جهان به خود جلب کرده است. این امر از غنیشدن منابع آبی به مواد غذایی بر اثر تخلیه مستقیم فاضلاب‌ها به این منابع جلوگیری می‌کند. با توجه به رشد گیاهان آبزی به صورت طبیعی در زهکش‌های روباز کشاورزی، هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش این زهکش‌ها به عنوان سامانه های نیزار طبیعی در کاهش نیترون و فسفر از زهاب‌ها بود. در این تحقیق، ابتدا در پژوهشی در مقیاس آزمایشگاهی راندمان حذف نیتروژن و فسفر (در سه تکرار و در سطح غلظت 30 و 10 میلیگرم در لیتر) و در چهار زمان ماند 75/0، 5/1، 5/3 و 7 روزه در سامانه های حاوی دو گونه گیاهی نی فراگمتیس (australis phragmites) و لویی (latifolia typha) در مقایسه با سامانه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بخش نشان داد که سامانه حاوی گیاه نی با میانگین 9/46، 3/48، 9/27 و 6/22 درصد در مورد no3-n، tkn، po4-p و tp بیشترین راندمان حذف را نشان داد. در مرحله دوم تحقیق که در یک بررسی میدانی در بازه ای به طول 1000 متر از مسیر زهکش روباز (به فواصل 200 متری) انجام شد، غلظت نیتروژن و فسفر در مسیر زهکش اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت این آلاینده ها در مسیر زهکش بطور چشمگیری کاهش می‌یابد. بطوری که غلظت کل نیتروژن از ابتدای مسیر تا انتها، از 6/17 به 8/8 و کل فسفر از 73/1 به 85/0 میلی گرم در لیتر رسید.