تعیین ضریب حساسیت سویا بهاره به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد در مازندران

به‌منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد سویا در منطقه مازندران آزمایشی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار در سه تکرار روی سویا رقم جی‌کی به‌صورت کشت بهاره انجام پذیرفت. تیمارهای تنش آبیاری شامل، tr0(آبیاری در تمام مراحل رشد،شاهد)، tr1(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی)، tr2(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی) tr3(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه)، tr4(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و گلدهی) tr5(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و پر شدن دانه)، tr6(آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه) بود. آبیاری در تمام تیمارها به‌صورت جویچه‌ای انجام شد. در طول آزمایش، رطوبت خاک به‌صورت وزنی اندازه‌گیری و سپس مقدار تبخیر- تعرق توسط روش بیلان آبی تعیین گردید. مقدار باران طی آزمایش ناچیز بود و تیمارهای تحت تنش را مختل نکرد. پس از برداشت و تعیین عملکرد دانه، ضریب حساسیت این رقم به تنش رطوبتی (ky) با استفاده از رابطه فایو محاسبه گردید. حداکثر عملکرد مربوط به تیمار شاهد با آبیاری کامل و برابر 5100 کیلوگرم در هکتار و حداقل آن برابر 2590 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار tr6 بود. حداکثر تبخیر- تعرق فصلی 367 میلی‌متر و حداقل آن 225 میلی‌متر به ترتیب مربوط به تیمار tr1 و tr6 بود. مقادیر ky بر اساس رابطه بین کاهش نسبی تبخیر- تعرق و کاهش نسبی عملکرد برای کل دوره رشد 87/0، برای مرحله رشد رویشی 15/0، برای مرحله گلدهی 80/0 و مرحله پر شدن 95/0 به‌دست آمد.