قابلیت شاخص‌های vcadi، tsdi و tvdi در برآورد خشکسالی اراضی زراعی روستای حصار شهرستان ماهنشان

زمینه و هدف: امروزه شاخص‌های خشکسالی زیادی بر اساس روابط رگرسیونی شاخص‌های پوشش گیاهی و دمای سطح زمین ارائه شده است. هدف از این تحقیق، ارزیابی قابلیت هر یک از شاخص‌های شاخص خشکسالی دمای پوشش گیاهی (tvdi)، شاخص خشکسالی شرایط آلبدوی پوشش گیاهی (vcadi) و شاخص خشکسالی اصلاح شده خاک پوشش گیاهی (tsdi) در برآورد وضعیت خشکسالی در محدوده حصار ماهنشان در ساحل رودخانه قزل اوزن می‌باشد. روش پژوهش: در این تحقیق تفاوت‌ها و قابلیت‌های 3 شاخص خشکسالی در ساحل رودخانه قزل اوزن در بخش حصار ماهنشان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از تصاویر لندست 5 و 8 در سال های 1990 و 2023 استفاده شد. این شاخص‌ها بر اساس روابط رگرسیونی بین پوشش گیاهی، دمای سطح زمین و آلبدو بنا نهاده شده و بین شاخص‌های ndvi، lst، albedo و msavi رابطه رگرسیونی برقرار شده و شاخص‌های tvdi، tsdi و vcadi ایجاد شد. هر یک از این شاخص‌ها از باندهای معینی استفاده کرده و برای برآورد دمای سطح زمین از باند 6 ماهواره لندست 5 و باند 10 ماهواره لندست 8 استفاده شد. برای ترسیم نمودار پراکنش نیز از نرم افزار origin 8 استفاده شده و معادله رگرسیونی مربوطه براورد شد. از مقادیر a و b برای ترسیم نقشه شاخص‌ها بهره گرفته شد. صحت هر یک از این شاخص‌ها با استفاده از ضریب کاپا مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: به منظور بررسی شرایط خشکسالی منطقه مورد مطالعه به پنج طبقه با خشکی بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد تقسیم می‌شود و بر اساس یافته‌های به دست آمده مشاهده شد که منطقه با خشکسالی زیاد در شاخص vcadi از 0.65 کیلومتر مربع در سال 1990 به 1.53 کیلومتر مربع در سال 2023 افزایش یافته و از 10 درصد مساحت منطقه به 23.6 درصد رسیده است. این میزان در پهنه خیلی زیاد برای شاخص‌های tsdi و tvdi به ترتیب از 0.47 و 0.65 کیلومتر مربع به 18.7 و 23.64 درصد افزایش یافته است. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین رابطه ضریب همبستگی پیرسون به میزان 0.55- بین شاخص lst و ndvi برقرار بوده و در سال 2023 رخ داده است. بر اساس شاخص‌های خشکسالی مشاهده شد که در شاخص vcadi مناطق برخوردار از خشکسالی خیلی زیاد از 0.65 کیلومتر مربع به 1.53 کیلومتر مربع افزایش یافته و از 10 درصد به 23.6 درصد رسیده است. در شاخص‌های tsdi و tvdi نیز نتایج مشابهی حاصل شده و به ترتیب از 10 و 7.26 درصد در سال 1990 به 23.64 و 18.7 درصد در سال 2023 رسیده است. بر اساس روابط همبستگی پیرسون و ضریب کاپا مشاهده شد که شاخص tvdi نسبت به سایر شاخص‌ها از قابلیت بهتری در بررسی خشکسالی برخوردار بوده است.