اثر تغییر اقلیم بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک

پدیده تغییر اقلیم را می توان به عنوان یکی از مهم ترین چالش های جهانی بشر در تامین امنیت غذایی حال حاضر، آینده نزدیک و دور برشمرد. این موضوع بیشتر به صورت افزایش دما، تغییر الگوهای بارش و افزایش فراوانی و شدت رخدادهای حدی جوی اتفاق می افتد. شواهد موجود بیانگر این است که تغییر اقلیم بخش کشاورزی را به ویژه در بوم نظام های مناطق خشک و نیمه خشک با شدت بیشتری تحت تاثیر قرار می دهد. این اثرات می تواند مستقیماً بر رشد و تولید گیاهان زراعی و یا به صورت غیرمستقیم بر محیط تولید آن ها نظیر خاک اثر بگذارد. پتانسیل خاک برای تولید محصول به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن وابسته بوده و این ویژگی ها به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر عوامل اقلیمی ازجمله دما و بارندگی قرار می گیرد. اغلب پیش بینی ها نشان می دهد که در مناطق خشک و نیمه خشک ازجمله در بسیاری از مناطق ایران، تغییر اقلیم منجر به افزایش دما و کاهش بارندگی خواهد شد. بنابراین، با توجه به اهمیت و نقش دما و رطوبت در شاخص های کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک و پایداری تولید، به نظر می رسد پدیده تغییر اقلیم اثرات نامطلوبی بر خاک و به دنبال آن بر تولید محصول خواهد گذاشت. لذا بکارگیری راهکارهای لازم در خصوص تخفیف این اثرات نامطلوب و سازگاری با شرایط پیش رو از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در این مقاله، با بررسی و جمع بندی پژوهش های انجام شده در مورد اثرات تغییر اقلیم بر ویژگی خاک های مناطق خشک و نیمه خشک، تلاش شده است تا نوعی پیش آگاهی از تغییرات احتمالی ایجاد شده در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ناشی از بروز تغییرات اقلیمی ارائه شود. با توجه به این که پدیده تغییر اقلیم امری اجتناب ناپذیر بوده و آثار و نتایج آن در زندگی بشر روزبه روز بیشتر و شدیدتر احساس می شود، لازم است در مدیریت منابع خاک، پیش آگاهی های لازم درخصوص نتایج این پدیده بر ویژگی های خاک و پتانسیل تولید محصولات کشاورزی به ویژه در دیم زارها در نظر گرفته شود.

the effect of climate change on the physical and chemical properties of arid and semi-arid soils

climate change is one of the most significant global challenges threatening food security now, in the near and far future. this mainly occurs in the form of increasing temperature, change in rainfall pattern, and increase in extreme weather events. there are strong evidences demonstrating the vulnerability of agriculture sector in arid and semi-arid regions to climate change. this may directly impact on crops growth and production or indirectly impact on their environments. the ability of soil to produce a crop depends on its physical and chemical properties and these properties are directly and indirectly affected by climatic factors such as temperature and rainfall. most predictions show that in arid and semi-arid regions, including many regions of iran, climate change will lead to an increase in temperature and a decrease in rainfall. therefore, considering the importance and role of temperature and humidity in physical and chemical quality indicators of soil and production stability, it seems that the phenomenon of climate change will have adverse effects on soil and then on crop production. therefore, it is very important to use the necessary solutions to mitigate these adverse effects and adapt to the upcoming conditions. in this article, by reviewing and summarizing the research on the effects of climate change on the characteristics of arid and semi-arid soils, an attempt has been made to provide some kind of foresight of possible changes in the physical, chemical, and biological properties of soil due to climate change.