ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی تاثیر مدیریت آب مصرفی در مراحل مختلف رﺷﺪ بر ﻋﻤﻠﮑﺮد دو رقم بادام‌زمینی با استفاده از مدل wofost

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصول بادام زمینی، تنش و کمبود آب در مراحل رشد گیاه است. از این رو مدل های شبیه سازی محصول می تواند برای پیش بینی عملکرد و تاثیر تنش آبی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در این مطالعه، از مدل wofost برای شبیه سازی عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و بهره وری مصرف آب در بادام زمینی استفاده شد. با توجه به این که پژوهش-های زیادی در خصوص استفاده از مدل در گیاه بادام زمینی در کشور گزارش نشده است، لذا هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی مدل مذکور در شبیه سازی عملکرد دو رقم بادام زمینی در شرایط آبیاری در مراحل مختلف رشد در منطقه آستانه اشرفیه بود.روش پژوهش: این آزمایش به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری تا آغاز زمان گلدهی (i1)، آبیاری تا آغاز زمان غلاف دهی (i2) و آبیاری کامل (i3) و فاکتور فرعی شامل دو رقم بادام زمینی جنوبی (c1) و گیل (c2) بود. برای شبیه سازی عملکرد بادام زمینی، از مدل wofost نسخه 7.1.3 استفاده شد. در این مدل، شبیه سازی رشد گیاه بر مبنای چرخه کربن بوده که رشد گیاه را در سه وضعیت عدم وجود عامل محدود کننده، محدودیت آب و محدودیت مواد غذایی شبیه سازی می نماید.یافته ها: ارزیابی مدل نشان داد که ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد زیست توده برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 0.554 و 0.501 درصد، برای سال 1397 به ترتیب 0.872 و 0.897 درصد و در سال 1398 به ترتیب 0.449 و 0.466 درصد بود. ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد دانه برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 0.052 و 0.065 درصد، در سال 1397 به ترتیب 0.132 و 0.131 درصد و در سال 1398 به ترتیب 0.101 و 0.096 درصد بود. مقادیر میانگین خطای نسبی بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در سال های 1396، 1397 و 1398 برای عملکرد زیست توده به ترتیب 10.2، 18.1 و 7.7 درصد و برای عملکرد دانه به ترتیب 4.35، 6.4 و 4.5- درصد و شاخص ضریب کارایی بین 0.442 تا 0.960 متغیر بود.نتایج: ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی و ﻣﺸﺎﻫﺪه ای بر عملکرد زیست توده و عملکرد دانه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ شاخص های ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی و سایر آزﻣﻮنﻫﺎی آماری در ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ بود و ﻣﺪل wofost، ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ دو رقم بادام زمینی را در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎی مختلف آبیاری به خوبی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی نمود.

the effect of water use management in growth different stages on two peanut cultivars using wofost model

background and aim: one of the most important factors limiting peanut production is water stress and shortage in plant growth stages. therefore, crop simulation models can be useful for predicting yield and assessing the effect of water stress on plant growth and development. in this study, the wofost model was used to simulate biomass yield, seed yield and water use productivity in peanut. as the peanut modeling research has not been well-addressed in iran, thus, the purpose of this study is to evaluate the ability of wofost model to simulate the yield of two peanut cultivars under irrigation conditions at different growth stages in astaneh ashrafiyeh region.method: this experiment was performed in the form of split plots in a randomized complete block design with three iterations. the main treatment included irrigation until the beginning of flowering time (i1), irrigation until the beginning of pod time (i2) and full irrigation (i3), and the sub-treatment included two cultivars of jonobi peanut (c1) and guil (c2). the wofost version 7.1.3 model was employed. in this model, crop growth simulation is based on carbon cycle, which models crop growth in three situations: absence of limiting factor, water limitation, and nutrient limitation.results: model evaluation showed that the root mean square between the observed and simulated values in estimating biomass yield for jonobi and guil cultivars in 2017 were 0.554 and 0.501%, in 2018 were 0.872 and 0.897%, and in 2019 were 0.449 and 0.466%, respectively. the root of the mean squares between the observed and simulated values in estimating seed yield for jonobi and guil cultivars in 2017 were 0.052 and 0.065%, in 2018 were 0.132 and 0.131%, and in 2019 were 0.101 and 0.096%, respectively. the mean values of relative error between the observed and simulated values in 2017, 2018 and 2019 for biomass yield were 10.2, 18.1, and 7.7%, and for seed yield were 4.35, 6.4 and, -4.5%, respectively; also the efficiency coefficient index ranged from 0.442 to 0.960.conclusion: evaluation of simulated and observed values on biomass yield and seed yield demonstrate that rmse, rmsen and other statistical indexes were acceptable and the wofost model simulated two peanut cultivars accurately in different irrigation treatments.