بررسی الگوی کشت بهینه متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی و تعادل‌بخشی آبخوان‌ها (مطالعه موردی محدوده مطالعاتی قم-کهک)

سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها و بحران جدی کم آبی سال‌های اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی کشاورزی (منابع آب زیرزمینی) ابلاغی وزارت نیرو در سطح آبخوان محدوده مطالعاتی قم –کهک و جبران کسری تجمعی درازمدت آبخوان و تاکید بر شاخص‌های پایداری کشاورزی در افق برنامه‌ریزی بیست ساله صورت گرفته است. برای شبیه‌سازی رفتار مولفه‌های بارندگی از خروجی‌های سناریو a2 مدل اقلیمی hadcm3 بهره گرفته و با استفاده از معادله پیوستگی بیلان، حجم آب قابل تخصیص به بخش زراعی در هر سال برآورد گردید. سپس با بکارگیری مدل‌های برنامه‌ریزی آرمانی فازی، الگوهای زراعی پایدار در چارچوب محدودیت‌های فنی ارائه شد. نتایج نشان داد که اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی علاوه بر جبران کسری 536 میلیون مترمکعبی و تعادل‌بخشی آبخوان محدوده مطالعاتی در طی افق برنامه‌ریزی، سبب خواهد شد که اشتغال نیروی کار و بهره‌وری فیزیکی مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 7/10، 106، 1/4 و 8/8 درصد افزایش و مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 2/48، 9/3 و 8 درصد کاهش، یابد. لذا به مسئولان منطقه‌ای پیشنهاد می‌شود اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی را در اولویت قرار دهند که این امر نیازمند تدوین الزامات قانونی، سیاست‌های تشویقی و تنبیهی و برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی می‌باشد.

Investigation of Optimum Cropping Pattern Proportional to Allocable Water and Balancing Aquifer (Case Study of Qom-Kahak Study Area)

The high share of agricultural water consumption compared to other sectors and the serious crisis of dehydration in recent years reform and offer optimal crop pattern that reduces water consumption and increases the efficiency of its use, the requirements of most forbiddens and critical plains of the country. The purpose of this study was to provide optimal cropping pattern in relation to Allocable Water agriculture communicated by the Ministry of Energy and the longterm cumulative accumulation deficit of aquifers and the emphasis on agricultural sustainability indicators in the twentyyear planning horizon, QomKahak study area. To simulate rainfall component behavior, outcomes of A2 scenario for the HADCM3 climatic model were used and using the continuity equation balance,the volume of water allocated to the crop sector was estimated each year. Then, using fuzzy utopian planning models, sustainable agriculture patterns were presented within the framework of technical constraints. The results showed that the implementation of the proposed agronomic models will in addition to offset the deficit of 536 million cubic meters and aquifer balance in the study area over the planning horizon, It will increase labor force and physical productivity of water, fertilizers and pesticides consumption will increase by 10.7%, 106%, 4.1% and 8.8% respectively, and water resources, fertilizers and chemicals consumption will reduce by 48.2%, 3.9%, 8 respectively.. Therefore, it is suggested to regional authorities to prioritize the implementation of proposed agroprojects, which requires the development of legal requirements, incentive and punitive policies, and conducting training and extension courses.