برآورد تبخیروتعرق پتانسیل با استفاده از مدلهای بازتحلیل شده مبتنی بر مشاهدات جهانی در اقلیم‌های مختلف ایران

برآورد صحیح تبخیروتعرق یک موارد مهم در محاسبه بیلان آب در سطح مزرعه و حوضه آبریز بشمار می‌آید. عدم وجود داده‌های اقلیمی مشاهداتی جهت استفاده از روشهای تجربی و نیز هزینه‌بر بودن انجام اندازه‌گیری تبخیروتعرق با لایسیتمترها استفاده از آنها را در بسیاری از حوضه‌ها با محدودیت اساسی روبرو می‌نماید. جهت غلبه بر مشکلات مذکور، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و به چالش کشیدن عملکرد داده‌های تبخیروتعرق بدست آمده از مدلهای بازتحلیل شده w3ra، hbvsimreg، pcrglobw، watergap و ensemble براساس داده‌های اندازه‌گیری شده توسط لایسیمتر در بخشهای مختلف ایران به انجام رسیده است. نتایج بدست آمده نشان داد که در تمامی ایستگاه‌های مورد بررسی مدل ensemble با دارا بودن بیشترین مقدار rmse (mm/day3.42=rmsemin، mm/day 7.57= rmsemax) از عملکرد پائینی در برآورد تبخیر و تعرق برخوردار می‌باشد و این در حالیست که داده‌های بدست آمده از مدلهای بازتحلیل شده hbvsimerg و w3ra از بیشترین تطابق با داده‌های لایسیمتری برخوردار هستند. همچنین تحلیل نتایج بر اساس شاخص mbe نیز نشان داد که داده‌های بدست آمده از مدل w3ra نسبت به دیگر مدلها از کمترین میزان اریب نسبت به داده‌های زمینی برخوردار می‌باشند و این در حالیست که مدل ensemble تمایل به کم برآوردی بسیار زیادی دارد. بطورکلی محاسبات نشان داد که مدل بازتحلیل شده hbvsimreg نسبت به مدلهای دیگر از خطای نسبتاً کمی در برآورد مولفه تبخیروتعرق در تمامی اقلیمهای مورد بررسی برخودار می‌باشد و این درحالیست که مدل pcrglobw علی‌رغم همبستگی بسیار بالا با داده‌های لایسیمتری دارای خطای زیادی است.

Estimation of Evapotranspiration Using Reanalysis Models based on Global Earth Observations at Distinct Climate Regions of Iran

Accurate estimation of evapotranspiration is one of the most important issues in water balance calculation at the catchment and field scale. The lack of meteorological observations for using empirical methods and the high costs of measuring evapotranspiration using lysimeter restricts the usability of these methods in most cases. To tackle these problems, this research addressed the performance of reanalysis models including W3RA, HBVSIMREG, PCRGLOBW, WATERGAP, and Ensemble for estimation of evapotranspiration at different climate regions of Iran. Besides, the reference evapotranspiration for assessment of the above models obtained using lysimeter measurements. Findings showed that in most cases studies the Ensemble model’s performance with the RMSE value ranges from 3.42 to 7.57 mm/day is the weakest one, while the results of HBVSIMREG and W3RA show the best agreements with lysimeter dataset. Analyzing the outputs based on mean bias error (MBE) depicted that the estimated evapotranspiration based on W3RA and Ensemble have the minimum and maximum bias, respectively. As an overall conclusion, although results indicate that PCRGLOBW has the maximum correlation coefficient (CC) with the reference datasets, HBVSIMREG is the best and reliable model for estimation of evapotranspiration in most climate regions of Iran and can be considered as an alternative dataset, especially in datalimited areas.