ارزیابی راهکارهای سازگاری با تغییر اقلیم از دیدگاه مدیریت آب سبز

حفاظت و توسعه پایدار خاک و آب یکی از ابر چالش‌های پیشروی کشورهاست. در این پژوهش پس از ساخت مدل هیدرولوژیکی نیمه توزیعی swat (ابزار ارزیابی خاک و آب) برای حوضه سد لتیان، ارزیابی رواناب در اثر تغییر اقلیم و تغییرات آب سبز با توجه به سناریوهای مدیریتی مورد بررسی قرار گرفته و پس از واردکردن اطلاعات بارش و دمای روزانه منطقه نسبت به شبیه‌سازی رواناب (1988 تا 2014) اقدام شده است. ایستگاه‌های هیدرومتری نجارکلا، لتیان، رودهن و زردره به‌عنوان نقطه کنترل، مورد واسنجی (1988-2010) و اعتبار‌سنجی (2014-2010) قرار گرفتند، نتایج شاخص‌های آماری ضریب تبیین (r^2) و نش‌ساتکلیف (ns) نشان می‌دهد که شبیه‌سازی در این حوضه آبریز با دقت خوبی انجام شده است (نتایج بالای 0.6). نتایج آنالیز حساسیت با نرم‌افزار swatcup حاکی از آن بود که پارامتر plaps دارای بیش‌ترین حساسیت می‌باشد. واسنجی مدل نیز توسط نرم افزار swatcup با الگوریتم sufi2 با تعداد تکرارهای 500 تایی انجام گرفت و در نهایت بهترین مقدار پارامترهای انتخابی به‌دست آمد. همچنین با استفاده از ریزمقیاس نمایی آماری توسط مدل اقلیمی larswg اطلاعات اقلیمی آینده تحت دو سناریوی خوش‌بینانه rcp2.6 و بدبینانه rcp8.5 به مدل وارد شد سپس دو سناریوی مدیریتی در مدل swat اعمال‌ گردید. در سناریوی اول، فرض شده است که 3 درصد از مرتع ضعیف به کاربری جنگلی تبدیل شود و درصد کاربری اراضی جنگلی به 3.18 درصد از کل مساحت برسد. همچنین در سناریوی دوم فرض شد که به کشاورزی دیم 5 درصد افزوده شود در این سناریوها مشخص گردید که با افزایش سطوح دارای پوشش گیاهی (جنگل یا کشاورزی) نفوذ به آبخوان افزایش خواهد یافت و این تغییرات عموماً به‌صورت افزایشی خواهند بود، همچنین با کاهش تبخیر و تعرق در حوضه مواجه خواهیم بود. دلیل این امر ممکن است به‌علت افزایش سطح پوشش خاک و مقاومت در برابر تبخیر مستقیم از خاک و افزایش برگاب باشد. نتایج شبیه‌سازی میزان آب سبز در دوره زمانی (2021-2040) نشان داد که نوع واحد اراضی تاثیری مستقیم بر میزان جریان آب سبز و ذخیره آب سبز خواهد داشت.