تعیین مناطق بهینه به‌منظور توسعۀ شهرها و شهرک‌های جدید با به‌کارگیری مدل‌های کارآمد (مورد مطالعه: استان تهران)

امروزه یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست‌ویکم در ارتباط با پایداری شهر، چگونگی رشد و توسعه‌ شهر در فضاست و بر‌ این مبنا، مدیریت شهری ناگزیر به توسعه‌ اندیشیده‌ی شهرهاست. کلان‌شهر ‌تهران با رشد روز‌افزون، گسترش همه‌جانبه و بی‌برنامه‌ کالبدی، ناپایداری را بر پیکره‌ زیست‌محیطی اطراف خود وارد کرده است. یکی از راهکارهای اندیشیده‌شده در آمایش سرزمین برای تمرکززدایی و بازتوزیع جمعیت و امکانات، توسعه‌ شهرها و احداث شهرک‌های جدید در اطراف مادرشهرها است که باید معیارهای زیست‌محیطی، اجتماعی ‌ـ ‌اقتصادی، کالبدی، فاصله‌ جغرافیایی و غیره در مطالعات آن لحاظ شود تا به فجایع زیست‌محیطی منجر نشود. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و از نوع کاربردی است که با روش‌های خوشه‌بندی fcm و k-means به بررسی این مهم می‌پردازد. برای سنجش کیفیت محیط زیست و تعیین مکان‌های بهینه‌ توسعه‌ شهرهای جدید در استان تهران سه بُعد پایه (محیط انسان‌ساخت، محیط اجتماعی ـ محیط اقتصادی و محیط طبیعی) با ‌مجموع 22 شاخص به‌کار گرفته است. تحلیل و پردازش این شاخص‌ها در دو محیط نرم‌افزاری matlab2013 و arc gis انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد مناطق شرق و جنوب استان تهران جهت توسعه‌ شهری مطلوب هستند. همچنین، با روش خوشه‌بندی k-means نقشه‌ای تهیه شد که می‌توان به بیان راهبردها و مدیریت یکپارچه‌ مناطق پرداخت.