تحلیل ماتریس فضایی گسست توسعه منطقه‌ای در استان مرکزی

امروزه، وجود نابرابری و گسست توسعه منطقه ای دغدغه بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه، مانند ایران است. تمرکزگرایی، نابرابری در توزیع جمعیت، فعالیت و تغییرات ضریب برخورداری، از جمله عوامل و موانع برای رسیدن به توسعه منطقه ای متوازن در کشور است. از این رو، بررسی و شناخت نواحی و شهرستان­های محروم برای تعیین اولویت های برنامه ریزی و ازبین‌بردن گسست توسعه منطقه ای، اولین گام در فرایند تصمیم سازی به‌منظور محرومیت‌زدایی مناطق محروم است. لزوم رسیدن به توسعه منطقه ای، وجود نگرش همه ‌جانبه اقتصادی، اجتماعی و زیست ‌محیطی، بر اساس شرایط محیطی و انسانی هر منطقه است. به‌طور کلی، هدف این مطالعه شناسایی شهرستان های محروم و تحلیل، بررسی و شناخت علل نابرابری های (گسست) موجود در شهرستان های استان مرکزی، بر اساس 14 شاخص اقتصادی، اجتماعی، درمانی و فرهنگی است. نوع پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و روش بررسی، توصیفی تحلیلی است. شیوه جمع آوری آمار و اطلاعات (1390) به صورت اسنادی کتابخانه ای است. در این مطالعه برای تحلیل و سطح‌بندی گزینه ها روش های تصمیم گیری چندمعیاره به‌کار گرفته شده است. بر اساس نتایج مدل هایhurwitz ،maxi max ، maxi min و electre، و نشان‌دادن آن‌ها روی نقشه های gis، شهرستان های اراک و ساوه به عنوان شهرستان های برخوردار و شهرستان های شازند، دلیجان و خمین از لحاظ شاخص های مورد مطالعه، به عنوان شهرستان های نیمه برخوردار و شهرستان های تفرش، محلات، زرندیه، آشتیان، و کمیجان به عنوان شهرستان های محروم شناسایی شدند. به‌طور کلی، در استان مرکزی دو منطقه مجزای توسعه شکل گرفته است. یکی به مرکزیت اراک در قسمت جنوبی استان و دیگری در قسمت شمالی استان به مرکزیت ساوه که در حال رشد و توسعه شتابانند.

Analysis of Spatial Matrix of Regional Development gGap in Markazi Province

Today, unequal regional development is concerned of many developing countries, such as Iran. Centralization, inequality in the distribution of population, activity and natural and human resources and inequality between the regions are including factors and obstacles to regional development in the country. Study the undeveloped cities and areas to set priorities for planning and eliminate the regional development gap is the first step in the process of decisionmaking for deprivation deprived areas. The regional comprehensive develop approach need economic, social and environmental factors base on human and environment conditions according to each region. The aim of this study is to identify undeveloped county and analysis to investigate the causes of inequalities (gap) in the Makazi counties, according to 14 indicators of economic, social, health and cultural. The research is based on objective, practical resaerch and method of paper is descriptiveanalytical. Collecting method for data (1390) is a library (documentary method). In this study for analysis and ranking of counties is used multicriteria decision method. Based on the results of the models HURWITZ, Maxi max, Maxi min, ELECTRE and show it on a map in GIS; Arak and Saveh are developed, Sazand, Delijan and Khomain are developing and Tafresh, Mhalat, Zarandiyeh, Ashtian and Komijan are developed counties. In general, in the Markazi province formed two separate regions. One is in the southern part of the province (Markazi) and the other in the northern part of the province of Arak (Saveh).