بررسی حوزه نفوذ کلان‌شهر تهران با روش زمانی و مدل جاذبه(گرانشی)

شهرها دارای حوزه نفوذ هستند،‏ دامنه حوزه نفوذ به عواملی مانند قدرت اقتصادی،‏ میزان جمعیت،‏ فاصله و ... بستگی دارد. کلان‌شهر تهران نیز دارای حوزه نفوذ متعددی می‌باشد. کلان‌شهر تهران پایتخت و بهترین شهر کشور در راس سلسله مراتب نظام شهری قرار گرفته است و از نظر اقتصادی،‏ سیاسی،‏ آموزشی و... از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این توانایی سبب شده است که روزانه جمعیت زیادی از شهرهای اطراف برای کسب و کار وارد تهران شده و بعد از اتمام فعالیت به شهرهای خود بازگردند. هم‌چنین روزانه هزاران دانشجو و استاد بین شهر تهران و شهرهای پیرامون در حال تردد هستند،‏ این موارد حاکی از حوزه نفوذ تهران می‌باشد. حال این سوال مطرح می‌شود که محدوده حوزه نفوذ کلان‌شهر تهران کجاست؟ تعیین حوزه نفوذ شهر تهران به دلایل اقتصادی،‏ ارایه خدمات و... از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش‌های مختلفی برای تعیین حوزه نفوذ از طرف صاحب‌نظران ارایه شده است. در این مقاله روش زمانی(مدت دسترسی) و مدل جاذبه (گرانشی) با استفاده از متغیرهای جمعیت و فاصله،‏ به کار گرفته شده است. و از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد که شهرهای نزدیک‌تر به تهران بیش‌ترین تاثیر را از تهران دارند. هم‌چنین جنوب،‏ جنوب غربی و غرب شهر تهران به دلیل دسترسی آسان،‏ تمرکز جمعیت و فعالیت‌های اقتصادی،‏ بیش‌تر تحت تاثیر قرار دارند.