|
|
|
|
سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان (1335-1385)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رهنمایی تقی محمد تقی ,منوچهری میاندوآب ایوب ,ابراهیم پور احد
|
|
منبع
|
آمايش سرزمين - 1390 - دوره : 3 - شماره : 5 - صفحه:5 -32
|
|
چکیده
|
انقلاب صنعتی، استعمار و رواج الگوهای توسعه برون‌زا و به تبع آنها مهاجرت‌های گسترده از روستاها به شهرها و تمرکزگرایی در سده اخیر باعث به وجود آمدن الگوی توزیع نامتعادل جمعیتی در گستره سرزمینی ایران گردیده است. در این میان علاوه بر مناطقی که نابرابری‌های محیطی و منابع تولید خود عامل افزاینده نابرابری فضایی توزیع جمعیت محسوب می‌شود. این عدم تعادل در مناطق با تعادل اقلیم و منابع تولید مانند منطقه آذربایجان نیز به چشم می‌خورد. هدف مقاله حاضر بررسی چنین نابرابری‌هایی در نظام شهری منطقه است. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده است و هم‌چنین ابزارگردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. در این راستا، از سه دسته شاخص نخست شهری، رتبه اندازه و عدم تمرکز استفاده شده است و داده‌های آماری سال‌های 1335 تا 1385 در این زمینه ارزیابی گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از عدم تعادل، تمرکز و وجود پدیده نخست شهری در نظام شهری منطقه می‌باشد که در طول دوره در اغلب شاخص‌ها روند کاهشی داشته و به سمت تعادل پیش می‌رود، به طوری که شاخص نخست شهری از 414/0 به 295/0 رسیده است و نشان دهنده کاهش نخست شهری در منطقه می‌باشد و شاخص عدم تمرکز هندرسون از 98/4 به 44/8 رسیده است، این شاخص نشان می‌دهد که از میزان تمرکز در منطقه به شدت کاسته شده است
|
|
کلیدواژه
|
قانون رتبه- اندازه ,نظام شهری ,منطقه آذربایجان ,نخست شهری ,شاخص‌های عدم تمرکز ,Urban primacy ,Urban system ,The law of rank-Size ,Area of Azerbaijan ,Decentralization indicators
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دانشیار دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تبریز, دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|