مدل‏سازی توزیع مکانی عرضه و تقاضای خدمت اکوسیستمی تولید آب در حوضه‌ آبخیز ایلام

تولید آب یکی از خدمات باارزش اکوسیستم است که به منزله‌ فعالیتی کلیدی برای سلامت و مدیریت منابع آب لازم است. در این مطالعه، با استفاده از مدل water yield نرم‌افزار invest عرضه و تقاضای آب در حوضه‌ آبخیز ایلام مدل‏سازی شد. داده‏های میانگین بارش سالیانه، تبخیر و تعرق سالیانه، عمق محدودکننده‌ ریشه، آب در دسترس گیاه، نقشه‌ کاربری اراضی، مصرف آب و برآورد کمیت آب تولیدشده، مرز حوضه، و زیر‏حوضه‏های آبخیز ورودی‏های این مدل هستند. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد در حوضه‌ آبخیز ایلام سالیانه 45 میلیون متر مکعب آب تولید می‏شود و بیشترین و کمترین مقدار تولید آب به ترتیب در زیر‏حوضه‏های ارغوان با 7 میلیون متر مکعب در سال و چالیمار با 802 هزار متر مکعب در سال است. بر اساس نتایج، تفاوت‏های عمده در عرضه و تقاضای آب در زیرحوضه‏های این حوضه‌ آبخیز وجود دارد. بنابراین برنامه‏ریزان و سیاست‏گذاران باید در چیدمان آمایشی کاربری‏ها به این موضوع مهم توجه داشته ‏باشند و استفاده‌ پایدار از جنگل‏های غنی در زیرحوضه‏های با عرضه‌ بیشتر، مانند زیرحوضه‌ ارغوان، را در دستور کار خود قرار دهند. نتایج ارائه‌شده در این پژوهش ضمن نشان دادن اهمیت مدل‏سازی تقاضای آب سطحی و استفاده از آن در سیاست‏های کلان تخصیص آب، به مثابه‌ یک دستورالعمل، می‏تواند به مدیران و برنامه‏ریزان شهر ایلام در اتخاذ تصمیمات معقول در مدیریت اکوسیستم و استفاده‌ صحیح از زمین در منطقه کمک کند.

modeling the spatial distribution of the supply and demand of water provision ecosystem service in ilam watershed

water provision service is one of the most valuable ecosystem services that is important as a key service for the healthfulness and management of water resources. in this study, using the water yield model of invest software, the water supply and demand in ilam watershed was modeled. the data related to average annual precipitation, annual evaporation and transpiration, root limiting depth, water available for plants,  land use map, water consumption and estimation of water provision quantity, basin boundary, and subbasins of the watershed were the inputs of this model. the results of model application showed that in ilam watershed, 45 million cubic meters of water provided annually, with the highest and lowest water provision volumes being in arghavan (7 million cubic meters) and chalimar (802 thousand cubic meters) subbasins, respectively. according to results, there are great differences in the water supply and demand in the subbasins of this watershed. therefore, planner and policymakers should pay attention to this important issue in the layout of land uses and foresee sustainable use of rich forests in the high yield subbasins such as arghavan subbasin. the results provided in this study, along with showing the importance of modeling surface water demand and its used in macro-policies of water allocation, can function as a guideline and help the managers and planners of ilam city to adopt reasonable decisions in managing ecosystem and correctly using land in this area.