ارزیابی روند تکه‌تکه‌ شدگی شهر ری با استفاده از سنجه‌ها

مقدمه: کاربری اراضی شهرری در دهه‌های اخیر در زمینه‌ شهرنشینی رشدی بی‌سابقه داشته است. تغییرات کاربری اراضی بر شرایط اجتماعی، اقتصادی، و ‌محیط زیست تاثیر می‌گذارد. گردآوری اطلاعات درباره‌ این تغییرات برای برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر نواحی شهری در توسعه‌ پایدار ضروری است.هدف: از این رو، هدف این مقاله این است که برای بررسی بهتر تغییرات کاربری تحت تاثیر توسعه در شهرری و همچنین بررسی یکپارچگی سیمای شهری از شاخص «تکه‌تکه‌شدگی» طی سال‌های 1367 تا 1397 استفاده شود. سپس، راهکارهایی بر اساس معیارهای مناسب در جهت تعیین نقاط حساس ارائه شود.روش: با کمک تصاویر ماهواره‌ لندست چهار کاربری‏ شهری و مسکونی، زمین‌های کشاورزی، فضای سبز، و زمین‌های بایر استخراج و میزان تغییرات کاربری اراضی مشخص شد. برای بررسی تکه‌تکه‌شدگی سیمای شهرری از سنجه‏های تعداد لکه، تراکم لکه، و بزرگ‌ترین لکه استفاده شد. در بخشی از مطالعه از کراس تب نیز استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد مساحت کاربری اراضی ساخته‌شده‌ شهری و فضای سبز شهری به ترتیب 369.7 و 55.6 هکتار افزایش و زمین‌های کشاورزی و زمین‌های بایر به ترتیب 213.8 و 211.5 هکتار کاهش داشته است. در کاربری شهری یکپارچگی افزایش یافته است. در کاربری فضای سبز و کشاورزی، به دلیل ایجاد و احداث جاده‏ها، تکه‌تکه‌شدگی افزایش داشته است.نتیجه: در ادامه بر اساس معیارهای «فاصله از مرز»، «فاصله از راه‌ها»، «مساحت لکه‌ها»، و «اندازه‌ لکه‏ها» راهکارهایی برای تعیین نقاط حساس و شکننده‌ پوشش گیاهی و مسکونی ارائه شد تا برای بهبود وضعیت آن‌ها برنامه‏ریزی شود. زیرا تغییر کاربری، به‌ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی، بر سیمای سرزمین تاثیر منفی می‏گذارد.

assessment of shahre rey fragmentation trend using metrics

land use in shahre rey has experienced unprecedented growth in urban areas in recent decades. land use changes affect social, economic, and environmental conditions. gathering information about these changes is essential for better planning and management of urban areas in sustainable development. consequently, the object of this paper is to better examine the shahre rey land use changes affected by urban development and to investigate urban landscape integrity using the 1988-2018 &fragmentation& index. moreover, it was intended to provide solutions for the determination of hot spots based on appropriate criteria. with the help of landsat satellite images, four land uses – including urban landscapes, agricultural lands, green spaces, and barren lands – were extracted and the extent of land use changes was determined. in order to investigate the fragmentation of shahre rey landscape, the metrics of the number of patches, patch density, and the largest patch were used. cross-tab was also used in a part of the study. the results showed that the land use areas of ​​urban lands and urban green space had increased by 369.7 and 55.6 hectares, respectively, while agricultural lands and barren lands had decreased by 213.8 and 211.5 hectares, respectively. in urban land use, integration had increased. in the green space and agriculture land uses, fragmentation has increased due to the creation and construction of roads. based on the criteria of  &position relative to borders and roads as well as the area and size of patches,’’ solutions were made to determine the &hot spots& of vegetation and residential areas to help making plans for the improvement of their conditions. the reason is that land use change, especially the loss of vegetation, has a negative impact on the landscape.