بازآفرینی هدفدار با رویکرد پروژه‌های محرّک توسعه با تلفیق الگوریتم copras و ccds (موردپژوهی: خیابان امام(ره) و محله کهنه‌دژ دارالمرحمه (سمنان))

مقدمه: بافت‌های فرسوده و محلات قدیمی شهرها، که دارای بافتی باارزش و کهن‌اند، قلب تپنده شهرها به حساب می‌آیند و امروزه کارکرد‌های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی خود را از دست داده‌اند. بازآفرینی شهری رویکردی است درصدد احیا و معاصرسازی این بافت‌های فرسوده و محلات سنتی. تلاشی هدفدار جهت تزریق روحی دوباره در این مناطق و فراهم آوردن شرایطی برای حضور و مشارکت همگان در فرایند اجرایی آن که از اهداف ارزشمند این رویکرد است. هدف: مسئله اساسی این پژوهش چگونگی انتخاب هوشمندانه و هدفدار نوع بازآفرینی و انتخاب هوشمندانه و هدفدار کاربری‌ها و پروژه‌های محرّک و همچنین بررسی تاثیر هدفدار پروژه‌های محرّک توسعه شهری در فرایند بازآفرینی شهری در محلات هدف بازآفرینی سمنان بود. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی‌ میدانی بود و به منظور رتبه‌بندی و اولویت‌بندی نوع بازآفرینی و کاربری‌ها و پروژه‌های محرّک توسعه در بازآفرینی محلات از مدل کوپراس و جهت وزن‌دهی به معیارها از روش ccds استفاده شد. در بخش مطالعات اسنادی، مستندات مهم و برجسته در حوزه بازآفرینی شهری و محرک‌های توسعه بررسی شدند. در بعد مطالعات میدانی نیز با تشکیل سه کارگروه از خبرگان شهرسازی و بازآفرینی شهری، طراحی شهری، مطالعات اجتماعی و معماری و طی ده‌ها جلسه با متولیان و مدیران مناطق شهر سمنان و همراهی نمایندگان شهرسازی به بحث و بررسی در زمینه قابلیت‌های بازآفرینی محرّک توسعه در محلات پرداخته شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل کوپراس تحقیق نشان داد بازآفرینی محرّک توسعه با «کاربری گردشگری و تفریحی و توریستی» و «مولفه فرصت‌آفرینی و ارزش‌آفرینی جذب گردشگر و مطرح شدن شهر و جایگاه شهر در سطح بین‌المللی» با «طرح محرّک و هدفدار طراحی و احداث پیاده‌راه‌ها و پیاده‌محور کردن محدوده مرکز محله» و «پروژه محرّک پیاده‌ راه امام(ره) در خیابان امام(ره) که با امتیاز 0.739رتبه اول بازآفرینی هدفدار شهر سمنان خواهد بود که نیازمند عزم جد‌ّی و برنامه‌ریزی دقیق است. نتیجه: رتبه نخست بازآفرینی هدفدار دارالمرحمه (سمنان) بازآفرینی محرّک با کاربری هدفمند گردشگری و تفریحی و توریستی است که باعث ایجاد جایگاه بین‌المللی شهر در عرصه رقابتی و کلان محیط داخلی و جهانی خواهد شد و با قدرت جذب گردشگر داخلی و خارجی و تغییر ماهیت بافت فرسوده و ایجاد آمادگی ذهنی شهروندان در زمینه توسعه گردشگری سبب مطرح شدن شهر و جایگاه شهر سمنان در سطح بین‌المللی و موجد فرصت‌آفرینی و ارزش‌آفرینی شهری خواهد بود.

Purposeful Regeneration Using DevelopmentInducing Projects Approach via the Integration of COPRAS Algorithms and CCDS: The Case Study of Imam Street and Kohne Dezh Neighborhood, Dar olMarhame, Semnan

The rundown urban buildings and old neighborhoods with ancient, valuable constructions are like the beating heart of the cities. Nonetheless, they have lost their social, cultural, and economic functions. Urban regeneration is an approach that intends to revive and modernize these rundown buildings and traditional neighborhoods. The purposeful effort to reinject life into these areas and provide conditions for the public presence and participation in its practical process are among the valuable objectives of this approach. The main question of this study revolves around the way to choose intelligently and purposefully the type of regeneration, the intelligent and purposeful selection of the developmentinducing uses and project, and the examination of the purposeful effects of the urban developmentinducing projects on the process of urban regeneration in Semnan neighborhoods intended for regeneration. This study adopted a descriptiveanalytical research method. In order to rate and prioritize regeneration types, land uses, and developmentinducing projects in the process of neighborhood regeneration, COPRAS model was used, while CCDS was used to weigh the criteria. In the document analysis part, the main documents in the urban regeneration and developmentinducing arenas were examined. Moreover, in the field study section, three committees – comprised of the experts of urbanism and urban regeneration, urban designing, and social and architectural studies – were formed and tens of meetings with the managers and officials of Semnan districts along with urbanism representatives were held during which the developmentinducing regeneration capacities in these neighborhoods were discussed and investigated. The results of COPRAS test showed that the developmentinducing regeneration with touristic and recreational uses along with the opportunity and valuemaking factors of tourist attraction as well as the increase in the international ranking of the city through the purposeful, developmentinducing plan of designing and constructing sidewalks and making the central part of the neighborhood walkingoriented, and the developmentinducing project of the walking zone of Imam street with the score of 0.739 from the top factor of the purposeful regeneration of Semnan, which needs a serious resolution and precise planning. The first rank in the purposeful regeneration of Dar alMarhama neighborhood in Semnan is the developmentinducing regeneration with the purposeful touristic and recreational use that will increase the position of the city in the competitive and macro environments of Iran and international space. Attracting Iranian and international tourists, changing the nature of the rundown buildings, and preparing the mental state of the citizen about tourism development, this regeneration plan will increase the international status of the Semnan city at the international level and will create urban opportunities and values.