ارزیابی محیط ‌زیستی مکان‌های دفن زباله‌های شهری در استان مازندران براساس قوانین ملی ایران

با توجه به رشد جمعیت و توسعه اقتصادی جوامع انسانی، دفع زباله های تولیدی به یکی از جدی‌ترین معضلات شهرهای کوچک و بزرگ دنیا تبدیل شده است. دفن بهداشتی زباله در زیر خاک، روشی رایج برای رهایی از مواد زاید شهری محسوب می‌‌شود. دفن زباله اگر به صورت غیراصولی انجام گیرد، ممکن است آثار منفی داشته باشد. انتخاب محل دفن و بهره‌گیری از روش‌های مدرن دفن بهداشتی باید با درنظرگرفتن قوانین محیط زیستی هر کشور صورت گیرد. هدف مقاله حاضر، ارزیابی محیط‌ زیستی مکان های دفن زباله‌های شهری در استان مازندران است، که بر اساس قوانین سازمان محیط زیست و آیین نامه اجرایی سازمان مدیریت پسماند ایران انجام گرفته است. در پژوهش حاضر از سامانه های اطلاعات مکانی برای تحلیل‌های مکانی، و روش تحلیل سلسله‌مراتبی برای رتبه‌بندی و وزن دهی معیارهای حاکم به‌کار گرفته شده است. برای رتبه‌بندی مکان‌های دفن علاوه بر مناطق مجاز، مناطق ممنوعه دفن نیز دسته‌بندی و امتیازدهی (شامل امتیاز منفی) شده‌اند. 13 محل اصلی دفن یا دپوی زباله در سطح استان مازندران شناسایی و با تولید نقشه شایستگی موقعیت مکانی، ارزیابی شده‌اند. نتایج نشان داد محل های عمده دفن زباله‌های شهری استان مازندران از لحاظ مکانی حاضر امتیاز محیط‌ زیستی بسیار پایین بوده و کاملاً غیراصولی در مناطق ممنوعه یا با مطلوبیت پایین احداث شده‌اند. در نتیجه مطالعه حاضر، محل دفن زباله شهری فریدونکنار بدترین محل دفن در سطح استان مازندران از منظر موقعیت مکانی شناخته شده است.

Environmental Evaluation of Municipal Landfills in Mazandaran Province based on Iran National Environmental Regulations

Regrading population growth and economic development of human societies, the disposal of municipal waste has become an environmental concern all around the world. Landfilling is a common way for the disposal of municipal wastes. Improper landfill, however, may cause a series of inverse impacts. Siting of landfills is only licensed under strict environmental considerations. This study is carried out to environmentally evaluate the active municipal landfills in Mazandaran province according to the national regulations of the Iranian Department of Environment and Waste Management organization. The Geospatial Information Systems (GIS) and Hierarchical analysis processes (AHP) have been used to spatial analysis and to weight effective criteria in this study. Restricted areas were scored beside permitted areas to classify and rate the active landfills in the state. Totally, 13 sites are used for landfilling in this province. By developing the spatial competency map, these sites are evaluated environmentally. The results show that generally the active landfills of the Mazandaran cities have very low suitability while most of them nonstandard and placed in the buffers of restricted areas. As a result of this study, the municipal landfill of Fereydoonkenar found to be the worst site between these 13 landfills in the Mazandaran province.