ارزیابی سیل‌خیزی زیرحوضه‌های آبریز گادر بر اساس پارامترهای مورفومتری و همبستگی آماری

اولویت‌بندی زیرحوضه ها از نظر پتانسیل سیل‌خیزی تاثیری مهم در مدیریت حوضه آبریز دارد. هدف اولویت‌بندی سیل‌خیزی در زیرحوضه ها ارائه الگویی برای کاهش خطرات سیل و ارزیابی نقش زیرحوضه ها در دبی اوج هیدروگراف سیلاب خروجی از حوضه است. در پژوهش حاضر پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوضه ها بر اساس پارامترهای 12گانه مورفومتری و اولویت‌بندی زیرحوضه های آبریز گادر بر اساس روش ترکیبی آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری انجام گرفت. ابتدا، مقادیر 12 پارامتر مورفومتری و شاخص cv محاسبه شده، و زیرحوضه‌ها از نظر پتانسیل سیل‌خیزی پهنه‌بندی شدند. سپس، ارتباط بین پارامترها و تعیین وزن تاثیر هر یک با روش های همبستگی تاو کندال و آنالیز مجموع وزنی (wsa) تحلیل شد. در نهایت، شاخص اولویت‌بندی زیرحوضه ها (swpi) بر اساس روش ترکیب خطی وزنی (wls) برای هر یک از زیرحوضه ها محاسبه شد. به‌منظور اعتبارسنجی نتایج داده های موقعیت سیل های مخرب گذشته در حوضه آبریز گادر به‌کار گرفته شد. نتایج نشان داد در روش پتانسیل سیل‌خیزی که بر اساس 12 پارامتر مورفومتری محاسبه‌شده، زیرحوضه های شیخان‌چای و صوفیان‌چای پتانسیل زیاد سیل‌خیزی، زیرحوضه چشمه‌دول، پتانسیل متوسط، و زیرحوضه های گدار‌چای و نهر نلیوان، پتانسیل کمی برای سیل‌خیزی دارند. در واقع، 33.83 درصد مساحت حوضه گادر دارای پتانسیل خطر زیاد، 14.28 درصد دارای پتانسیل خطر متوسط، و 51.88 درصد دارای پتانسیل خطر کم می باشند. نتایج پارامترهای مورفومتری و همبستگی آماری نشان داد به ترتیب، زیرحوضه های شیخان‌چای و صوفیان‌چای با مقادیر 24.1 و 21.10 اولویت دارترین زیرحوضه ها شناسایی شدند. مقایسه نتایج دو روش با شرایط مورفومتری و ژئومورفولوژی زیرحوضه ها نشان می دهد نتایجی که با تکیه بر 12 پارامتر مورفومتری حاصل شده است، تطبیق بیشتری با شرایط ژئومورفیک حوضه دارد.

Evaluation of Flooding below Gadar Catchments based on Morphometric Parameters and Statistical Correlation

Prioritizing subbasins in terms of flooding potential has an important impact on catchment management. The purpose of prioritizing flood basins below basins is to provide a model to reduce flood hazards and evaluate the role of sub basins in peak discharge hydrograph of outflow from basin. In this study, flood potentials of subbasins were determined based on 12 morphometric parameters and prioritization of Gadar subbasins based on combined morphometric analysis method and statistical correlation. Initially, values ​​of 12 morphometric parameters and index (Cv) were calculated and subbasins were zoned for flood potential. Then, the relationship between the parameters and the effect weight of each were analyzed using Kendall’s blend correlation and weighted sum analysis (WSA). Finally, SubBasin Prioritization Index (SWPI) was calculated based on WLS method for each subbasin. In order to validate the results, past destructive flood location data in the Gadar catchment were used. The results showed that in the flood potential method based on 12 morphometric parameters calculated under Sheikhan tea and Sufian tea basins with high flood potential, subspring source basin with medium potential and Godard tea basins and Nalivan creek basins have They have little potential for flooding. In fact, 33.83% of Gadar basin area has high risk potential, 14.28% has moderate risk potential and 51.88% has low risk potential. The results of morphometric parameters and statistical correlation showed that subbasins of Sheikh tea and Sufian tea with 24.1 and 21.10 priority subbasins were identified respectively. Comparison of the results of the two methods with the morphometric and geomorphologic conditions of the subbasins shows that the results obtained by relying on 12 morphometric parameters are more in line with the geomorphic conditions of the basin.