پیکره‌بندی فضایی، ادراک تراکم و کیفیت محیطی در شهرک‌های مسکونی (مطالعۀ موردی: شهرک بهشتی شهر همدان)

طبق نظر پژوهشگران تراکم ادراکی به‌صورت تخمین تعداد مردم و فعالیت‌هایشان، یعنی شدت حضور مردم در فضا تعریف می‌شود که بر مبنای تعدادی نشانه در محیط، قضاوت می‌شود و با نوع طراحی محیط، فرهنگ و نشانه‌های محیطی مرتبط است. درنتیجه محیط تاثیر زیادی بر ادراک تراکم می‌گذارد که آن را به‌صورت پیکره‌بندی فضایی بررسی می‌کنیم. به عبارتی پیکره‌بندی، مجموعه‌ای از روابط بین فضاهایی است که در یک موقعیت ویژه در زمان وجود دارند و بر ادراک تراکم توسط شهروندان و کیفیت محیطی تاثیرگذارند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف استفاده از ابزار تراکم در برنامه‌ریزی شهری و تلاش برای ایجاد محیطی مطلوب برای ساکنان شهرک مسکونی شهیدبهشتی شهر همدان انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی است. گردآوری اطلاعات از طریق مشاهده و پرسش‌نامۀ تنظیم‌شده با طیف لیکرت است. جامعۀ آماری تحقیق در شهرک بهشتی شهر همدان برابر با 7652 نفر است که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و برابر با 366 نفر انتخاب شده است. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات نیز از طریق محاسبات شاخص فاصلۀ فضایی (soi) و آزمون‌های تحلیل واریانس یک‌طرفه و تحلیل رگرسیون چندگانه (hmr) صورت گرفته است. درنهایت مشخص شد که هرچه شاخص فاصلۀ فضایی (soi) پایین‌تر باشد، یعنی هرچه فضا محصورتر و فشرده‌تر باشد، کیفیت محیطی پایین‌تر و برعکس، هرچه این شاخص (soi) بالاتر باشد، یعنی میزان گشودگی و گستردگی بالاتر و درنهایت کیفیت محیطی بالاتری نیز دارد. درنتیجه پژوهش حاضر به ارائۀ چارچوب مفهومی درخصوص برنامه‌ریزی و طراحی پیکره‌بندی فضایی استاندارد و مناسب فضای شهری با توجه به میزان ادراک شهروندان در راستای بهبود کیفیت محیط شهری پرداخته است.

Configuration space, perception of environmental quality and density of residential settlements (case study: Beheshti Town of Hamadan)

According to the researchers about the density of population density persons mental judgment psychological transitions and structural design are the type of environment, culture and environmental related signs in the results a lot of influence on the perception of the environment is that it picks for the space configuration reviews. In the sense of configuration, there is a set of relationships between spaces that exist in a particular position in time, and affect the perception of abandonment by citizens and the quality of the environment. In this regard, the purpose of this research tool use density in Urban Planning, efforts to create a favorable environment for the residents in Shahid Beheshti Town residential city of Hamedan. The type of applied research and descriptiveanalytical method. Data collection is through the observation and questionnaire of the Likert spectrum. The sample size was chosen by the Cochran formula and equals 280 people. Information analysis through spatial distance (SIO) index calculation and test analysis of variance and regression analysis of unilateral changing (HMR). Finally was determined that whatever space distance index (soi) is lower means whatever space is more compact and master environmental quality is lower and vice versa whatever the index (soi) will be the higher meaning higher amount of openness and span higher and higher environmental quality in the end.