پهنه بندی خطر سیل در شهر بیرجند

گسترش فیزیکی شهرها، به‌خصوص شهرهایی که درنتیجۀ تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، شاهد رشد غیرعادی بوده‌اند، باعث مشکلات متعددی شده است. به همین منظور، هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت شهر بیرجند ازنظر سیل‌خیزی و پهنه‌بندی خطر ناشی از این حادثۀ مهم طبیعی بود. این بررسی به شیوۀ توصیفیتحلیلی و به‌منظور پیش‌بینی دامنۀ خسارات ناشی از سیلاب انجام شده است. داده‌های مورد نیاز در بخش کاربری اراضی، تراکم جمعیت، مشخصات مسیل‌های موجود، شیب، تراکم مسکونی و جمعیت، ضریب cn، رواناب، قدمت ابنیه، فضاهای باز و سایر مولفه‌های موثر در این خصوص گردآوری شد. داده‌های گردآوری‌شده بعد از تصحیح و تبدیل، وزن‌دهی شد و بعد از انجام مقایسات زوجی و تعیین ضرایب نهایی هر لایه، نقشه‌های مورد نیاز تهیه گردید. برای تعیین وزن و ضرایب نهایی به تناسب از مدل ahp و نرم‌افزارهای مربوطه، به‌خصوص export choice، arcgis و... بهره‌برداری به عمل آمد. نتایج نشان داد تمام وسعت شهر در معرض خطر سیلاب قرار دارد. با وجود این، پهنه‌های جنوب و جنوب شرقی که قریب به 20 درصد از وسعت شهر را به خود اختصاص داده‌اند، در معرض خطرپذیری زیاد و خیلی زیاد، محدوده‌های شمال غربی و جنوب غربی با 50 درصد وسعت، در محدودۀ خطرپذیری متوسط و سایر بخش‌های شهر که کمتر از 30 درصد وسعت را به خود اختصاص داده‌‌اند، در پهنۀ خطرپذیری کم و بسیار کم قرار دارند. درنتیجه باید در قسمت‌هایی که آسیب‌پذیری بیشتری پیش‌بینی می‌شود، برای عملیات کنترل سیلاب و سیستم‌های هشداردهندۀ سیل اقدام کرده و به‌منظور رفع تصرف‌های غیرقانونی که در بستر و حریم مسیل‌های موجود صورت گرفته است، اقدام لازم را به عمل آورند.

پهنه بندی خطر سیل در شهر بیرجند

Physical expansion of cities, particularly those which have experienced unusual growth due to economic, social, and political transformations has led to numerous problems. To this end, the purpose of this study was to investigate conditions of Birjand City regarding flooding and hazard zoning caused by this important natural event. The present study was practical regarding the objective and descriptiveanalytic considering its methodology. The study was descriptiveanalytic and was performed through prediction of the scope of damages caused by floods and based on hazard zoning. According to the results, given that development of Birjand City has been done on the subbasin of the existing watercourse, all the city is exposed to the risk of flooding. However, southern and southeastern zones with almost 20% of the city area are subject to high and very high risk, northwestern and southeastern with 50% of the area are subject to average risk, and other zones of the city with less than 30% are subject to low and very low risk. As a result, should consider operation of flood control and flood warning systems in areas with greater vulnerability, while illegal occupation of flooding basins and watercourses should be dealt with.