بررسی تاب‌آوری منطقه‌ای با استفاده از تحلیل فضایی و مدل ترکیبی waspas ( مطالعۀ موردی: شهرستان‌های استان خوزستان)

افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی مانند آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شده است. بررسی آسیب‌پذیری و تاب‌آوری شهرها و مناطق، میزان آمادگی و توان شهرها و مناطق را در کاهش تاثیرات بلایا نشان می‌دهد. اگر وضعیت شهر و منطقه‌ از نظر تاب‌آوری خوب باشد، زیرساخت‌ها و شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنان توان بازیابی و برگشت سریع‌تر به حالت تعادل را دارند و خدمات‌رسانی و امدادرسانی به نحو مناسبی صورت می‌گیرد. در این پژوهش، تاب‌آوری در مقیاس منطقه‌ای با هدف ارزیابی ابعاد تاب‌آوری منطقه‌ای در شهرستان‌های استان خوزستان بررسی شده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی-تحلیلی است. داده‌های تحقیق از سازمان برنامه‌وبودجۀ استان خوزستان تهیه‌ شده است. داده‌ها به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی‌–خدماتی، بهداشتی‌درمانی و محیطی و 26 شاخص تقسیم می‌شوند. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک آنتروپی شانون به‌منظور وزن‌دهی شاخص‌ها و از تکنیک waspas برای رتبه‌بندی شهرستان‌ها استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که شهرستان اهواز، دزفول، خرمشهر، شادگان، شوش، دشت آزادگان، شوشتر، آبادان، ایذه، رامهرمز، اندیمشک، بهبهان، باغ‌ملک، ماهشهر، رامشیر، امیدیه، کارون، حمیدیه، مسجدسلیمان، باوی، گتوند، لالی، هندیجان، اندیکا، هفتکل، هویزه و آغاجاری به ترتیب در رتبه‌های 1تا27 قرار گرفته‌اند. بدون شک با توجه به موقعیت خاص استان، هم از منظر تنوع قومی و هم ظرفیت‌های منابع طبیعی در کنار مرزی‌بودن، بی‌توجهی به موضوع تاب‌آوری می‌تواند کل سیستم حکومتی یا به بیان دیگر ملی را دچار بحران کند. پرواضح است تصویر ارائه‌شده از سیمای تاب‌آوری استان خوزستان در این مقاله حاکی از گسست فضایی برخورداری نیز هست.