پیش‌بینی پذیرش دانشجویان در دوره‌های تخصص پزشکی بر اساس عملکرد دانشگاهی و عوامل شناختی

مقدمه: امروزه پذیرش دانشجویان دوره‌های تخصصی علوم پزشکی، با چالش‌هایی مواجه شده است، با توجه به اهمیت ویژه وظایف و رسالت پزشکان و لزوم انتخابی دقیق در پذیرش آنان، هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم عملکرد دانشگاهی و عوامل شناختی در پذیرش دانشجویان در دوره‌های تخصص دانشگاه‌های علوم پزشکی بود.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی، از نوع مطالعات مقطعی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه داوطلبان آزمون تخصص سال 1397 دانشگاه‌های علوم پزشکی بود. نمونه به روش خوشه‌ای تصادفی از دو گروه زنان و زایمان و روانپزشکی انتخاب شد. تعداد اعضای این دو گروه، 1096 بود که نمرات آنها در متغیرهای معدل، نمره پیش‌کارورزی و نمرات آزمون‌های شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزارهای پژوهش، آزمون تفکر تحلیلی کالیفرنیا،‌ آزمون تفکر منطقی واتسون گلیزر و آزمون درک مطلب از مجموعه آزمون‌های استعداد بود. پایایی این آزمون‌ها به روش آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر به ترتیب برابر با 0.79،‌ 0.76 و 0.80 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای spss و r تحلیل شد و جهت پاسخ به سوالات پژوهش از آزمون‌های رگرسیون لجستیک، رگرسیون گام به گام، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تی مستقل استفاده شد.نتایج: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که متغیرهای معدل دوره قبل (0.0001 = p؛ 8.59 > t)، نمره آزمون پیش‌کارورزی (0.0001 = p؛ 7.45 > t) و نمره آزمون های شناختی (0.0001 = p؛ 4.48 > t) نقش معناداری در پیش‌بینی عملکرد داوطلبان در آزمون ورودی دوره‌های تخصص دارند. همچنین این متغیرها توانستند وضعیت پذیرش یا عدم پذیرش دانشجویان در دوره‌های تخصصی را پیش‌بینی نمایند (0.0001 = p؛ 630.63 = ). نتایج مربوط به آزمون تی مستقل نشان داد که بین عملکرد زنان و مردان در آزمون ورودی تخصص (0.0001 = p؛ 4.91 > t)، معدل (0.0001 = p؛ 4.67 > t)، و آزمون‌های شناختی (0.038 = p؛ 2.08 > t) تفاوت معنی‌دار وجود دارد.نتیجه‌گیری: توانایی شناختی داوطلبان دوره‌های تخصص دانشگاه های علوم پزشکی و عملکرد تحصیلی قبلی آنان، مهم‌ترین پیش‌بین‌های موفقیت در آزمون ورودی و پذیرش در دانشگاه هستند. لذا لازم است، علاوه بر آزمون‌های ورودی و عملکرد دوره‌های قبلی سایر شایستگی‌های ضروری برای دانشجویان علوم پزشکی همچون مهارت‌های تفکر تحلیلی، تفکر منطقی، حل مساله و توان تصمیم‌گیری در سنجش‌های ورودی آنان مدنظر قرار گیرد.

Predicting students' admission to medical specialty courses based on academic performance and cognitive factors

Introduction: Nowadays, admission of students for medical specialty courses has faced some challenges. Due to the special importance of the duties and mission of physicians and the necessity of careful selection in their admission, the purpose of this study was to determine the contribution of academic performance and cognitive factors in students' admission to medical university.Methods: This was a descriptive crosssectional study. The study population consisted of all the candidates of the specialty exams of Medical Sciences Universities in 2018, The members of these two groups were 1096 that score of them were analyzed in GPA, preinternship score and cognitive test scores. The sample was selected by simple random sampling method. Research tools were California analytical thinking test, Watson Glazer critical thinking test, and reading comprehension test whose reliability by Cronbach's alpha coefficient came out as 0.79, 0.76, and 0.80, respectively. Data were analyzed using SPSS and R software and logistic regression, stepwise regression and independent ttest were used to answer the research questions.Result: The results showed that variables of GPA (t > 8.59, P = 0.0001), preinternship test score (t > 7.45, P = 0.0001) and cognitive test score (t > 4.48, P = 0.0001) have a significant role in predicting candidates' performance in specialty entrance exam. Also, these variables could predict the status of admission or rejection of students in specialized courses (X2 = 630.63, P = 0.0001). The results of independent ttest showed that there was a significant difference between the performance of men and women in specialty entrance exam (t > 4.91, P = 0.0001), GPA (t > 4.67, P = 0.0001) and cognitive tests (t > 2.08, P = 0.038).Conclusion: Cognitive ability of medical university specialty candidates and their previous academic performance are the most important predictors of success in university entrance examination and admission. So it is necessary to accept students in specialized courses and universities based on essential competencies for medical students such as analytical thinking skills, logical thinking, problem solving and decision making, in addition to the entrance exams and performance of previous courses, in their assessments.