برهان «انسان معلّق در فضا» در اَضحویّۀ ابن‌سینا: (تحلیل، مقایسه، نقد)

در رسالۀ اَضحویّۀ ابن‌سینا، استدلالی برای نشان دادنِ اینکه حقیقتِ آدمی چیست آمده که می توان گفت: هستۀ اصلیِ برهان انسان معلّق در فضا در آن وجود دارد. این مقاله به گزارشِ این استدلال، تحلیل و نقدِ آن، بررسیِ ربط ونسبتِ این استدلال با برهان مشهورِ انسان معلّق در فضا، مقایسۀ استدلالِ یادشده با این برهان در کتاب های دیگر او، و اشاره به سیرِ این برهان در همۀ آثار ابن‌سینا، و نیز نقدِ یکی از تحلیل های ارائه شده در این باب اختصاص دارد. بدین سان، روشن می شود که استدلال یادشده مقدّمه های اصلیِ برهان انسان معلّق در فضا را واجد است، امّا نیازمند تکمیل و اصلاح است. ازاین رو، در آثارِ بعدی، عناصری بر آن افزوده و عناصری از آن کاسته شده و جایگاهی فراتر یافته است. سیرِ برهان انسان معلّق در آثارِ ابن‌سینا از اَضحویّه تا مباحثات تاییدکنندۀ این ادّعای اوست که تفاوتِ حالِ خود با دوران جوانیِ خویش را تنها در پختگیِ بیشترِ معلوماتِ دورۀ جوانی دانسته است.

argument of floating man in avicenna: analysis, comparison and criticism

in his book on resurrection (risala al-adhawiyah) avicenna has submitted a reasoning revealing the truth of man and entailing the core concept of the argument of floating man. the current research is an attempt to analyze and criticize this reasoning and examine in relation with the notable argument of floating man. besides, this reasoning is compared with the argument of floating man in other scripts of avicenna. in addition to that the progression of the argument is traced back in all writing of the avicenna and finally one analysis of the argument is criticized. it was discussed that the discussed reasoning entails the critical preliminaries of the floating man argument but stands in the need of further development and modification. thus, in the subsequent works of avicenna some components are added to and some are removed from the argument through a maturational progress. the evolution of the argument of floating man in works of avicenna submits proofs on his maturational advancement in knowledge from youth to the later stages of life.