نفی صفات از خداوند و رابطه آن با کمال اخلاص انسان و اعتقاد به امامت

سعادت، آرزوی دیرینه بشر  است که شناخت خداوند برای رسیدن به آن ضروری است. امام علی علیه‌السلام با بیان نفی صفات به شناخت خداوند پرداخته‌است. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین این مساله می‌پردازد که «چه تلازمی میان کمال اخلاص با نفی صفات از حق تعالی وجود دارد»؟ برای تحلیل این مساله نظرات مختلف در باب صفات الهی، نقد آنها و دیدگاه‌هایی که می‌توانند به‌عنوان مصداق نفی صفات قرار گیرند،  معنای اخلاص و رابطه نفی صفات با اخلاص و رابطه توحید در صفات خداوند با وحدت در صفات امام ‌تحلیل می‌شوند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن‌است اخلاص تاویل کلمه طیبه لااله‌الا الله و ناظر به نفی هرگونه حیثیت از حق تعالی و بساطت حقیقی در مصداق و مفهوم صفات اوست که حتی ترکیب از حیثیات ذهنی در مفهوم صفات را نیز نفی می‌کند و عبد مخلَص نیز در اثر اعتقاد حقیقی در صفات کمالی‌اش چون خداوند متعال با حفظ مرتبه امکانی‌اش بسیط‌الحقیقه، و تجلی تمام عیار صفات او می‌گردد و در حدیث شریف سلسله الذهب پیروی از او شرط رسیدن به حقیقت کلمه لااله الا الله معرفی می‌شود.

negation of divine attributes and its relation with man’s purity excellence and belief in imamate

felicity has been the longstanding dream of man that stands in the need of god’s cognition. imam ali (a) has lit upon cognition of god through negation of divine attribute. the current research employed a descriptive-analytical method to investigate the reciprocal interdependence between purity excellence and negation of divine attributes. to this aim, different views associated with divine attributes, their criticism, the evidential views of negation of attributes as well as the meaning conveyed by purification and its relationship with negation of attributes and the relationship between monotheism in divine attributes and unity of imam’s attributes are taken into an analytical account. research findings revealed that purification is the true interpretation for the noble expression of “there is no god save allah” and denotes the wholesome rejection of any substantial mode from god while acknowledging simplicity of truth in manifestation and conception of his attributes, which, in turn, denies a compound conception of divine attributes in mental modes. thus, a purified servant, due to his true belief in divine attributes of perfection becomes an absolute manifestation of divine attributes as well as a simple truth while preserving its contingency in order. that is why in the noble traditions of “golden chain” obedience to god is introduced as the condition for arriving at the truth of the expression “there is no god save allah“.