لوازم انسان‌شناختی نظریۀ اعتباریات علامۀ طباطبایی با نظر به انسان‌شناسی فلسفی جدید

نظریۀ ادراکات اعتباری علامۀ طباطبایی فی‌نفسه در حوزۀ حکمت عملی جای می‌گیرد، اما این نظریه لوازم انسان‌شناختی جدی و مهمی دارد؛ جدی‌ست، زیرا این لوازم کاربردی و پردامنه هستند؛ مهم است، زیرا در مقایسه با انسان‌شناسی کلاسیک سنت فلسفۀ اسلامی ، افق های جدیدی را در حوزه انسان شناسی عملی گشوده است. ماحصل انسان‌شناختی نظریۀ اعتباریات را می‌توان در این قالب صورت‌بندی کرد که انسان موجودی است اعتبارساز. اعتبار علاوه بر این‌که خود از سنخ فعالیت ذهنی است، اساساً در حیطۀ فعالیت و عمل انسانی قرار می‌گیرد و از نوع ادراکات عملی است. لذا انسان در پس و پشت این نظریه، از حیث فعالیت و عمل مد نظر است. این انسان‌شناسی عملی برآمده از نظریۀ اعتباریات، به جهات گوناگون، امروزین و قابل‌مقایسه با نظریات جدید است. از مهم‌ترین وجوه فارق این نوع انسان‌شناسی جدید با انسان‌شناسی کلاسیک می‌توان این موارد را برشمرد: پسین، تجربی و عملی بودن. مولفه‌های اصلی عملی بودن عبارتند از: تقدم طبیعت بر بعد نفسانی در انسان و استخدام‌گر بودن انسان. همچنین در پرتو اعتباریات، اجتماعی بودن، فرهنگی بودن و سوژه بودن انسان هم در تعریف انسان راه می‌یابند و این همه در انسان شناسی فلسفی جدید هم مدنظر بوده است.

anthropological properties of allamah tabatabaei’s theory of conventions in the light of modern philosophical anthropology

allamah tabatabaei’s theory of conventional perceptions is essentially enlisted into the field of practical wisdom but this theory enjoys serious and important anthropological properties which are frequently used. also, compared with classic anthropology in the tradition of islamic philosophy, these properties have innovative implications for modern practical anthropology. anthropological outcome of the theory of convention is that man constructs conventions. convention is not only a type of mental activity but is a type of practical perception entailed by human activity and practice. thus, man, in different layer of the theory is discussed from the viewpoint of action and practice. such a practical anthropology derived from the theory of convention is comparable to modern theories of anthropology. amongst the most radical differences between this type of modern anthropology and classical anthropology is that it is a-posteriori, experimental and practical. priority of nature over the spiritual dimension of man and man’s exploitation are the most critical components of practicality. also, in the light of conventions, man is defined as being social, subjective and cultural, the qualities that are also prominent in modern philosophical anthropology.