مولفه‌های معنایی واژه «فرح» در گفتمان قرآن کریم با تاکید بر روابط هم‌نشینی

یکی از مهم‌ترین محورهای پژوهش قرآنی، کشف و تبیین دقیق معانی آیات و گزاره های متشابه است و فهم و دریافت معانی آیات قرآن، بدون شناخت و درک معانی واژگان، ممکن نیست؛ بررسی روابط هم‌نشینی ساخت های مختلف یک واژه به تدوین چارچوبی روشن برای معنای غالبی این ساخت ها می پردازد، باتوجه‌به چنین ضرورتی، پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و بهره‌گیری از آیات و روایات و تفاسیر امامیه، ضمن بررسی هم‌نشین‌ها و ارتباط واژه «فرح» با واژگانی همچون «اتی»، «سوء»، «فضل»، «نصر» و تحلیل محتوای آن‌ها و سیاق آیاتی که واژه «فرح» در آن‌ها استعمال شده به تبیین معنای فرح، جایگاه آن در قرآن کریم، مفاهیم مرتبط با آن و استخراج وجوه معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است، نتایج پژوهش حاکی از آن است که در قرآن کریم، باتوجه‌به سیاق آیات، مفهوم فرح دو معنای متفاوت دارد، «فرح» به معنای خوشی در هم‌نشینی با واژگانی همچون «اتی» و «سوء» بیان‌کننده لذت های زودگذر و غالباً نتیجه خواسته های انسانی است؛ اما «فرح» به معنای بهروزی در هم‌نشینی با واژگانی همچون «فضل» و «نصر» و درنتیجه نیاز انسان، شکل‌گرفته و بر برخورداری از ارزش‌های والای انسانی در پرتو ارتباط با خالق هستی و داشتن معنا و هدف در زندگی دلالت دارد.

Semantic Components of the word ” Farah” in Quranic Discourse with Emphasis on Collocational Relationships

One of the major disciplines in Quranic research has been uncovering and explaining the accurate meaning of Quranic verses and similar propositions. In fact, without a precise understanding and knowledge of Quranic lexical items, an accurate understanding of Quranic verses seems impracticable. Investigating the collocational relationships of different derivations of a lexical item serve as an appropriate framework for uncovering the dominant meaning of these constructs. Therefore, adopting a descriptiveanalytical method, using Quranic verses, tradition and Imamiyeh commentaries, investigating the collocational and lexical relationship between “Farah” and lexical items such as “ Ata”, “Soe”, “Fadl” and “Nasr”, and employing content analysis and register analysis,  the current research has explained the meaning of “ Farah”, its position in Quran, its related concepts, and its semantic dimensions. Research findings revealed that “Farah” adopts two different meanings in the Holy Quran due to the register of verses. Collocated by lexical items such as “Ata” and “Soe”, the word denotes transient desires which are mainly the result of human preference while in collocation with “Fadl” and “Nasr”, it denotes enjoying human’s sublime values in the light of relationship with the creator and leading a targeted and meaningful life which are results of human needs.