تبیین حرکت اشتدادی ارادی نفس در فلسفه ملاصدرا

اعتقاد به حرکت جوهری اشتدادی در عالم ماده یکی از مبانی بنیادی ملاصدرا در تفکر فلسفی است که بر اساس آن تمام موجودات عالم ماده، از جمله نفس انسان، در ذات و جوهر خود متحرک‌اند و حرکت نحوه وجود سیال و لازمه جدانشدنی آنها است. صدرا با توجه به اعتقاد به وجود اراده در نفس انسانی و امکان انجام‌دادن حرکات و افعال وی بر اساس اراده مبتنی بر عقل عملی، چگونگی حرکت اشتدادی نفس انسانی در مرحله انسانیت را تبیین می‌کند و با تبیین غایت‌مندی افعال ارادی انسان، غایت حقیقی اشتداد و تکامل نفس انسانی را، اتحاد با عقل فعال می‌داند. در نظر وی، هرچند بسیاری از انسان‌ها با سوء اراده خویش از نیل به این غایت باز می‌مانند اما به هر حال اشتداد نفس در خصوص آنها نیز منتفی نیست و چنین انسانی با اراده و انتخاب‌های نادرست خویش به تحصل و شدت وجودی یکی از قوایش اقدام می‌ورزد.

An Explanation of the Soul’s Intensified Voluntary Motion in Sadra’s Philosophy

Belief in intensified substantial motion in material world is one of the most fundamental bases of Sadra’s philosophical thinking according to which all creatures of the material world including human soul are in a state of motion in their essence and nature and this motion is the quality of the existence of the entity in motion and an inseparable. Due to his belief in “the power of will” in human soul and the possibility of human ability for practical reasonbased actions and motions, Sadra has explained the quality of human soul’s intensified motion at the stage of humanity. Stating that human’s optional actions are targeted, Sadra adds that the actual objectives of soul’s intensification and evolution is union with active intellect. In his view, although some human beings deviate from and fail to fulfill this objective due to their bad will, the intensification of soul occurs in them through which they strengthen one of their faculties.