پدیدارشناسی معنای «عاطفه» در انسان‌شناسی علامه محمدحسین طباطبایی

محمدحسین طباطبایی، علاوه بر مباحث انسان‌شناسانه، در تفسیر آیات جنسیتی قرآن عبارتی بنیادی دارد: زندگی مرد، عقلانی و زندگی زن، احساسی و عاطفی است. با وجود توضیحات نسبتاً مفصل وی درباره عقل، اشتراک زن و مرد در انسانیت در عین تفاوت تکوینی دو جنس، اغلب واژه «عاطفه» بدون تعریف مشخص و در معانی گوناگونی در تفسیر المیزان به کار رفته است. پژوهش حاضر با روش پدیدارشناسی و طبق گام‌های پیشنهادی موستاکاس در پی آن است که معنا و جایگاه عاطفه را در نظام انسان‌شناختی طباطبایی روشن‌تر کند. لذا پس از تعلیق دانسته‌های قبلی و گردآوری کلیه کاربردهای «عاطفه» در تفسیر المیزان به افق‌سازی و تشکیل خوشه‌های معنایی پرداختیم. عاطفه به مثابه محصول واهمه، و عاطفه ذیل اعتباریات، دو مجموعه معنایی نهایی است. در انتها با ترکیب توصیف زمینه‌ای و ساختاری، اهمیت تاثیر بافت قرآنی و فلسفی در دریافت طباطبایی روشن می‌شود.

Phenomenology of the Semantic of” affection” in Anthropology of Allamah Tabatabaei

In addition to anthropological arguments, Allamah Tabatabaei has made a founded assertion concerning interpretation of gendered verses of holy Quran. Men lead a rational life but women live a life of affection. Though Allamah has extensively explained the concept of rationality and asserted that man and wife, in spite of being different in genesis, are much the same in humanity, the word “affection” is left unexplained and therefore adopted different semantics in different contexts of use. Thus, the current research has utilized phenomenology and adopted Moustakas research method to shed light on the meaning and usages of “affection” in anthropological system of Allamah Tabatabaei. To this aim, after interpreting previous findings, and collecting different usages of the term by Allamah, semantic clusters were formed. The findings showed that two major semantic entries can be extracted which include affection as similar to the products of imagination and affection under conventional matters. Finally, through blending structural and contextual descriptions, the critical effect of Quranic and philosophical context on the perception of Allamah was uncovered.