تحلیل تلائم سخنان صدرا درباره «حدوث جسمانی نفس» با تعابیر روایی ناظر بر «قدم نفس»

ملاصدرا معتقد است نفس در آغاز موجودی مادی است و با حرکت جوهری خود به مرتبه تجرد می‌رسد و پس از طی‌کردن مراتب کمالات و تحولات جوهری، به تجرد کامل نایل می‌آید و از بدن بی‌نیاز می‌شود. در واقع، نفس مولود عالم طبیعت است و قبل از خلقت ابدان وجود ندارد. اما در برخی از احادیث و روایات رسیده از ائمه که از نظر محدثان در حد تواتر است خلقت ارواح و نفوس انسان‌ها پیش از ابدان دانسته شده است. از آنجایی‌ که ملاصدرا فیلسوفی شیعی است، برای روایات صادرشده از پیامبر و اهل بیت او حجیتی کمتر از عقل قائل نیست. لذا در صدد تبیین عقلانی از روایات است. وی برای وجود نفس قبل از بدن و عالم طبیعت دو تفسیر مطرح کرده است؛ یکی وجود جمعی عقلانی و دیگری وجود انسان نفسی.

An Analysis of the Conflict between “Corporal Manifestation of Soul” of Mulla Sadra and “Priority of Soul” in Tradition from the View of Transcendental Philosophy

Mulla Sadra believes that Soul, at very beginning, is material in nature which become spiritual through substantial motion and then ascends through levels of spiritual perfection, arrives at absolute immaterialism and become free from want of body. In fact, soul is newborn of natural universe and fails to exist prior to corporal manifestation. However, in some traditional sources and quotation from immaculate Imams which some narrators believe that are quoted through successive witness the creation of souls is prior to creation of bodies. Since, Mullah Sadra is a Shiite philosopher, to interpret the issued narrations and Hadith from the holy prophet and Immaculate Imams; he relies on logical evidences and tries to explain them through logical reasoning. Accordingly, concerning the existence of soul before corporal manifestation and universe, he provides two interpretations; logical collaborative existence and spiritual human existence.