|
|
قضا و قدر و سرنوشت انسان از منظر ابن سینا و فخر رازی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
میرفتاحی عقیل ,مرادخانی علی ,اکبری رضا
|
منبع
|
انسان پژوهي ديني - 1396 - دوره : 14 - شماره : 38 - صفحه:215 -230
|
|
|
چکیده
|
این مقاله دیدگاه ابن سینا و فخر رازی را در مسئله قضا و قدر و جبر و اختیار می کاود. دیدگاه این دو، علی رغم اختلافات اساسی در این مسئله، در برخی بخش ها به هم نزدیک می شود. ابن سینا قضا و قدر را از مراتب علم فعلی الهی تلقی می کند. تعاریف متعدد و دیدگاه های او برخلاف تعاریف رازی منسجم، و حاصل دو رویکرد است که باید از هم تفکیک شود؛ گاه با رویکردی فلسفی و طرح علم الهی قضا و قدر را تبیین می کند و گاه با طرح مسئله کلامی فعل انسانی، مسئله اختیار و جبر را می کاود. وی به رغم اینکه قضا و قدر را علم الهی می داند، از آن جهت که منشا حتمیت اشیا باشد، مسئله قضا و قدر را مرادف با جبر نمی داند. وی قائل به امر بین الامرین است، و در تبیین اختیار، آن را از قدر می داند و به عنوان جزء العله می پذیرد و از اختیار رقیق شده سخن می گوید. تعاریف فخر رازی در قضا و قدر، مشوش و گاه متناقض است؛ تعریف او گاه مرادف با جبر و گاه مرادف با اختیار است، اما آنچه از غالب تعاریف وی فهمیده می شود، جبر رقیق شده است.
|
کلیدواژه
|
قضا و قدر، علم الهی، اراده الهی، جبر، اختیار
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال, گروه فلسفه, ایران, دانشگاه امام صادق (ع), گروه فلسفه و کلام, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Human Destiny and Fate from IbnSina and Fakhr Razi’s Perspective
|
|
|
Authors
|
Moradkhani Ali ,Akbari Reza ,Mirfattahi Seyyed Aqil
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|