بررسی آلودگی‌های منفرد و مخلوط ویروس موزاییک خیار با پوتی ویروس‌ها در منطقه‌ شمال‌غرب ایران

ویروس موزائیک خیار cucumber mosaic virus (cmv)یکی از مهم ترین ویروس های کدوئیان و دارای دامنه میزبانی بسیار وسیعی می باشد. وجود آلودگی های مخلوط با سایر ویروس ها سبب کاهش و یا تشدید علائم و خسارت ناشی از این ویروس می شود. هدف از این تحقیق بررسی آلودگی مخلوط ویروس موزاییک خیار با ویروسهای جنس پوتی ویروس در گیاهان جمع آوری شده از خانواده های کدوییان (cucurbitaceae) شامل خیار و کدو، بادمجانیان (solanaceae) شامل گوجه فرنگی، فلفل و تاج ریزی، پنیرکان (malvaceae) شامل ختمی و پنیرک می باشد. تعیین آلودگی مخلوط cmv با جنس پوتی ویروس ، از لحاظ بوجود آمدن هم افزایی و خسارت مضاعف بین این ویروس ها در کشاورزی مهم است. به منظور تعیین اینکه ویروس های جنس پوتی ویروس بیشتر در چه نوع میزبان هایی با ویروس موزاییک خیار آلودگی مخلوط دارند و در کدام گیاهان این آلودگی مخلوط کمتر است مهم می باشد. برای این منظور، تعداد 300 نمونه گیاهی مشکوک به آلودگی از خانواده های مذکور از منطقه شمال غرب کشور جمع آوری، نگهداری و از هر میزبان 25 نمونه مربوط به جدایه های مختلف مورد بررسی واقع شد. نمونه ها دارای علایم موزاییک، پیسک، تاول های برجسته، بدشکلی، موزاییک زرد، کوتولگی بوته و نیز سایر علائم بیماری های ویروسی از جمله نخی شدن برگ بودند. به منظور بررسی اولیه وجود ویروس موزاییک خیار کارهای گلخانه ای با استفاده از میزبان های لکه موضعی و سیستمیک cmvهمچنین کارهای آزمایشگاهی با استفاده یک جفت آغازگر اختصاصی منطبق بر ژن پروتئین پوششی cmv انجام شد. سپس، برای ردیابی آلودگی مخلوط با جنس پوتی ویروس از نمونه هایی که آلودگی آنها به ویروس موزاییک خیار محرز شده بود از آغازگرهای عمومی جنس پوتی ویروس استفاده شد و بیشترین آلودگی مخلوط ویروس موزاییک خیار با ویروس های جنس پوتی ویروس در کدو و گوجه فرنگی و کمترین اختلاط در ختمی، پنیرک، فلفل و خیار مشاهده شد.