ارزیابی قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در تامین الزامات اخلاقی فضای کسب و کار (با رویکرد اسلامی)

در متون اسلامی آموزه هایی مشخص در زمینه اخلاق کسب و کار مشاهده می شود، که توجه و التزام به آنها مورد تاکید قرار گرفته است. این آموزه ها هر چند ریشه در باورها و اعتقادات فعالین اقتصادی (اعم از بخش خصوصی و دولت) دارند. اما بنظر می رسد در بسیاری از موارد می توانند تحت شرایطی تقویت گشته و یا تضعیف شوند. در این رابطه می توان به قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره نمود. بدین معنا که به نظر می رسد هر چه در یک اقتصاد کاربردهای این فناوری (بویژه در زمینه هایی چون تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، دولت الکترونیک و امثال آن) بیشتر نهادینه گردد می توان انتظار داشت که بسترهای اخلاق مدارانه مدنظر اسلام در فضای کسب و کار بیشتر تامین گردد که در این رابطه می توان به مصادیقی چون شفافیت، نبود رانت (اطلاعاتی)، وجود دولت پاسخگو، کاهش نکول و غرر در معاملات و امثال آن اشاره نمود. بحث فوق موضوع مقاله حاضر می باشد. بدین منظور مقاله حاضر با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی ضمن پرداختن به مفاهیم اولیه در زمینه تعامل سه حوزه: »فناوری اطلاعات و ارتباطات «، »اخلاق « و »فضای کسب و کار « به بررسی قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء فضای کسب و کار کشور از منظر اخلاقی می پردازد. نتایج حکایت از آن دارد که می توان انتظار داشت که با نهادینه شدن کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، بستر مناسبی جهت دستیابی به بخش قابل توجهی از ملاحظات اخلاقی اسلام در فضای کسب و کار فراهم گردد.

An Assessment of ICT Capabilities in Preparing Moral Necessities for Business Space (with an Islamic Approach)

In Islamic texts, we meet some teachings emphasized on as necessary in the field of business. Though the teachings originate from the belief of those active in economic activities, in many states including ICT, they may be strengthened and weakened; that is, it seems that the more ICT applies in an economic fields the more the ground for Islamic norms of moral establishes. For example, one may refer to such cases as clearness and lack of rente, responsible state, decline of deception and trick in businesses and transactions. The paper, preparing fundamental conceptions of the three fields of ICT, moral and the space for business, has studied ICT capabilities for upgrading business place of our country with regard to moral. As is understood, given institutionalization of ICT, it is reasonable to wait establishing of a considerable part of Islamic moral norms in business space.