معیارهای سنجش ارزش‌ها از منظر علامه مصباح یزدی با رویکرد استنتاجی-تحلیلی

ارزش ها سلسلۀ امور تجویزی هستند که مبتنی بر مجموعه ای از باور ها با هدف عینیت بخشیدن به مفاد آن باور ها تنطیم و ارایه می گردند. باورها به مثابۀ مبانی و ارزش ها به منزلۀ بایدها و نبایدها در واقع دو رکن اصلی یک مکتب فکری به شمار می روند. یکی از مسایل بنیادین در قلمرو ارزش ها کشف معیارهای سنجش مفاهیم ارزشی می باشد. مقالۀ حاضر با تمرکز بر انجام چنین رسالتی در صدد است ضمن مراجعه به آثار علامه مصباح یزدی، با روش توصیفی-تحلیلی و در مواردی نقلی-روایی با تکیه بر رویکرد استنتاجی، به هدف تبیین معیارهای مزبور از منظر علامه مصباح بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد عناصری چون نظام مندی، اصالت، عقلانیت، پایداری، انتقال پذیری، عمق، همسویی با هدف آفرینش، استحکام، اشراف ولایت الهی و انگیزه مندی نمونه معیارهای سنجش ارزش ها از منظر علامه مصباح به شمار می روند. مجموعه آثار و در مواردی سیرۀ رفتاری علامه مصباح از جمله ابزار و منابع این پژوهش خواهد بود.

the criteria for weighing up values from the perspective of allamah misbah yazdi with an analytic deductive method

being based on a set of beliefs, values are prescriptive entities which are organized and presented as to realize the contents of those beliefs. beliefs as foundations and values as dos and don’ts are in fact considered to be two main cornerstones of a school of thought. it is a fundamental problem in the realm of values to identify criteria for value concepts. to pursue this aim, the present paper seeks to explain the above-mentioned criteria from allamah misbah’s standpoint by using an analytic descriptive method and sometimes adopting a traditional deductive approach. the findings of research show that the criteria for weighing up values, which are considered by allamah misbah, may involve elements such as capability to be systematized, authenticity, rationality, stability, transferability, depth, being in line with the end of creation, strength, divine guardianship, and motivation. the collection of allamah misbah’s works and in some cases his rules of conduct are among the sources and tools of this study.