نقش «قدرت مدیریت» در توسعه اخلاقی سازمان‌ها

توجه زیاد به ترویج اخلاق حرفه‌ای در دو دهۀ اخیر در ایران، حاصلی بیش از نگاه ابزاری و تزیینی سازمان‌ها و ادارات دولتی به اخلاق نداشته است. در این مقاله با روی آوردی میان‌رشته‌ای به بررسی چرایی این مسئله پرداخته‌ایم. تجربۀ اجتماعی و تاریخی نشان می‌دهد که غفلت از اهمیت و نقش قدرت مدیریت، مهم‌ترین عامل این ناکامی است. این امر ریشه در تعلیمات برخی عرفا و اخلاقیون در توجه افراطی به آفات فردی قدرت و غفلت از آثار مثبت و اجتماعی آن دارد. نگرش منفی مسیحیت به قدرت، زمینه‌ساز توجه افراطی »نیچه « به آن و انکار دین گردید. اسلام با واقع‌بینی به نقش ابزاری قدرت مدیریت در اصلاح سازمان‌ها و جوامع نگریسته و تکامل فردی و معنوی انسان را در متن زندگی اجتماعی او می‌داند. با این نگاه، تحصیل و حفظ جایگاه مدیریت برای افراد شایسته لازم و بخشی از فرایند تکاملی آنان است و انعطاف در برخی ارزش‌های فقهی و اخلاقی ابزاری، جایز و گاهی واجب است.

Role of “Management Power” in Ethical Development of Organizations

Paying much attention to increasing the professional morality in Iran in two recent decades concluded in nothing than instrumental and pleasing to the eye outlook to morality at governmental organizations and departments. In this study we analyzed the reasons of this subject through interdisciplinary approach. Social and historical experience shows that inattention to the importance and role of management power is the main reason for this deficiency. The root of this issue is among the teachings of some mystics and moralists in excessive attention to individual decay of power and inattention of its positive and social effects. Negative attitude of Christianity to the power caused the excessive attention of Nietzsche to the power and denial of religion. Islamic view is realistic to the instrumental role of power of management in correction of organizations and societies. Islam finds the individual and spiritual development of man in the context of the social life. Through this view acquiring and protection of the management post is necessary to the qualified persons and is a part of their development process and flexibility about some jurisprudential and instrumental morality values is permissible and sometimes obligatory.