تحلیل اخلاقی «اقتدار استاد» براساس شاخص «حق‌مداری» در رساله حقوقیه امام سجاد(ع)

در پاسخ اینکه اقتدار استاد در آموزش از منظر اخلاقی چگونه است دیدگاه امام سجاد (ع) راهگشاست. بررسی توصیفی تحلیلی دیدگاه امام سجاد × در رساله حقوقیه نشان می‌دهد نوع رابطه‌ای بین معلم و متعلم به‌واسطه ویژگی بهره‌مندی علمی و دانشی، هدایت‌بخشی و ارزشمندی معنوی در رابطه با متعلم دارای جایگاه ارزشی خاص است که به‌واسطه ایجاد »مسئولیت « برای استاد و »حق « برای شاگردان محقق می‌شود. براساس این دیدگاه می‌توان مرتبه‌ای از یک نوع »ولایت « علمی و معنوی را برای استاد منظور ساخت که اقتدار استاد را وارد نگاهی مسئولانه و امانت‌انگارانه می‌سازد که نتیجه‌اش دوری از آسیب‌هایی چون خودمحوری، تحکم و سوءاستفاده و بهره‌مندی از عناصر اخلاقی چون مهرورزی، دلسوزی و نگاه مسئولانه است. در پرتو چنین رابطه طرفینی بین معلم و متعلم است که مبتنی بر مبانی اسلامی مسیر تعلیم و تربیت به شکل توامان طی شده و اهداف آموزش محقق خواهد شد.

Moral Analysis of “Teacher's Authority” Based on the “Right-centeredness” Index in Imam Sajjad's Legal Treatise

In response to what the teacher rsquo;s authority is in teaching from a moral point of view, Imam Sajjadchr('39')s stance is helpful. Descriptiveanalytical study of Imam Sajjadchr('39')s view in the Legal Treatise shows that the type of relationship between the teacher and the learner due to the characteristics of scientific productivity, guiding and spiritual value in relation to the learner has a special place of value, which is achieved as ldquo;responsibility rdquo; for the teacher and as ldquo;right rdquo; for the students. Based on this conviction, a level of a kind of scientific and spiritual ldquo;guardianship rdquo; can be considered for the teacher, which puts the teacher rsquo;s authority into a responsible and trustworthy view, resulting in avoidance of such harms as selfcenteredness, commanding and abuse, and the use of moral elements such as compassion, sympathy and a responsible attitude. It is in light of such a twoway relationship between the teacher and the learner that the path of education is traversed on the base of Islamic bases and instructional objectives are materialized.