فرایند «اکتشاف» نظریه اخلاقی اسلام در موضوع «سکوت سازمانی»

سکوت سازمانی از مباحث نوظهور در حوزه اخلاق و مدیریت رفتار سازمانی است. بیشتر نوشته‌های موجود، نادرستی اخلاقی آن را مفروغ‌عنه گرفته، درصدد تحلیل علل و عوامل آن برآمده‌اند. نوشتار حاضر ضمن نادرست دانستن آن پیش‌فرض و با الهام از »روش فرایندی اکتشاف نظریه اسلامی «، به دنبال اکتشاف حکم اخلاقی آن از نگاه اسلام است. دستاوردهای تحقیق نشان می‌دهد سکوت سازمانی به خودی خود نه خوب است و نه بد؛ بلکه »حسن فعلی « آن منوط به این است که 1. در خدمت اعتلای جامعه اسلامی و عزت مسلمین باشد؛ 2. از روی دوراندیشی پارسایانه صورت گیرد؛ 3. با اصل مشورت‌دهی و مشورت‌گیری منافات نداشته باشد؛ 4. با مسئولیت‌پذیری تعارض نداشته باشد؛ 5 همچنین هنجارهای کلانی مثل »عدالت «، »ظلم‌ستیزی «، »اعانه بر بِرّ « و »پرهیز از اعانه بر ِاثم « را نقض نکند. و درصورتی از »حسن فاعلی « و درنتیجه »حسن اخلاقی « برخوردار خواهد شد که به هدف قرب الهی و انجام وظیفه دینی صورت گرفته باشد.

The Discovery of Islamic Ethics in Organizational Silence

Organizational silence is one of the emerging issues in the field of ethics and organizational behavior management. Most of the existing writings, having thought its moral falsity as something established, have sought to analyze the causes and factors. The present paper, disagreeing the presupposition and being inspired by the processional method of exploring Islamic theory , seeks to discover its moral decree from the point of view of Islam. As concluded in the paper, organizational silence is neither good nor bad in itself, but its goodness lies in (1) serving as a support for the Islamic community and the dignity of the Muslims; (2) being done on the basis of a pious approach; (3) not conflicting with the principle of consultation; (4) not being in conflict with responsibility. (5) It also does not violate such notable norms as justice and being against oppression . And in the case of husni faili and, as a result, moral goodness , it may be taken as performed for the purpose of divine revelation and religious duty.