تقدم یا تاخر وظیفه‌گرایی «راس» بر نتیجه‌گرایی «میل» در تزاحم اخلاقی

موضوع مقاله، بررسی و تحلیل کارآمدی یا عدم کارآمدی و ترجیح نظریه‌های وظیفه گروانه، با تاکید بر دیدگاه راس یا غایت‌گرایانه، با تاکید بر دیدگاه میل در مواقع مواجهه با تزاحم‌های اخلاقی است و بیان این مطلب که کدام یک متضمن ملاک و معیار خوبی یا بدی، درستی یا نادرستی اعمال و رفتارهای آدمی است. پرسش اصلی مقاله که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته این است که در مواجهه با تزاحم اخلاقی، توجه به تکلیف مهم‌تر است یا نتیجه عمل؟ دست یابی به معیاری ثابت و قطعی که بتواند بهترین نتیجه را در انجام افعال اخلاقی عائد فاعل کند، ضرورت انجام تحقیق را بیان می‌کند. یکی از اهداف مهم نوشتار حاضر بیان ناکارآمدی دو دیدگاه وظیفه‌گرایی و نتیجه‌گرایی در ارائه معیار ارزشمندی افعال اخلاقی است. از داده‌های قابل توجه این مقاله، این است که همراهی نیت تقرب و کسب رضایت الهی در افعال انسان، هردو دیدگاه وظیفه گروانه و نتیجه گروانه را تعدیل و موجه می‌کند به گونه‌ای که برای رفع تزاحم و سنجش درستی و نادرستی اعمال، شایسته‌ترین و قاطع‌ترین معیار غیرقابل تزاحم به شمار می‌آید.