بررسی زمان در حکایت‌های کلیله‌ و دمنه بر اساس نظریه زمان در روایت

در روایت‌شناسی ساختارگرا برای هر روایتی دو نوع زمان مطرح است: زمان متن، زمان داستان. ترتیب، دیرش و بسامد در حیطه «زمان متن»، زمان تقویمی و زمان حسی و عاطفی در گستره «زمان داستان» از مباحث اصلی زمان در دانش روایت‌شناسی است. اگرچه نظریه‌پردازی درباره شگردها و روش‌های زمان در روایت‌های تاریخی و ادبی بحثی تازه بوده و به قرن بیستم باز می‌گردد اما شیوه روایتگری داستان در داستان کلیله‌ودمنه، زمینه مناسبی برای طرح مولفه‌های اصلی زمان در این اثر فراهم آورده است. مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است که به شیوه توصیفیاستقرایی و بر اساس نظریه «زمان در روایت» به بررسی زمان در حکایت‌های اصلی و فرعی کلیله‌ودمنه پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حکایت‌های کلیله‌ودمنه همخوانی معناداری با ویژگی‌های «زمان متن» دارد. چنانکه در «دیرش» به ترتیب مکث توصیفی، صحنه نمایش، خلاصه و حذف، بسامد بیشتری دارد؛ در «ترتیب» فراوانی کاربرد پس‌نگاه بیشتر از پیش‌نگاه است و در بحث «بسامد»، به بسامد بازگو، بیشتر از بسامد مکرر توجه شده است. این دستاوردها نشان می‌دهد کتاب کلیله‌ودمنه با وجود داشتن نثری فنی، دارای شیوه‌ای اعتدالی در روایت حکایت‌هاست و هرگز اطنابش بیشتر از ایجاز و اعتدالش نیست.

Studying the Time in Kalileh and Demneh Tales According To the Time in Narrative Theory

In the structural narratology there are two types of time for each narrative: time of the text, time of the story, arrangement, duration and frequency within the ‘time of the context’; calendar time and the sensory and emotional time in the range of ‘time of the story’ are the main topics of time in narratology knowledge. Although theorizing about the techniques and methods of time in historical and literary narratives is a new discussion and dates back to the twentieth century, style of storytelling in Kalileh and Demneh Stories, has provided an appropriate ground for layout of the main components of time in this work.This article is the result of a research that has studied the time in the main and secondary Tales of Kalileh and Demneh using the descriptivedeductive method and based on the theory of "time in narration". Result obtained from the research show that Kalileh and Demneh Tales have significant match with features "the time of the text". As in “duration” descriptive pause, stage of the play, summarizing and removing, have respectively higher frequencies, in “arrangement” frequency of afterlook is more than that of prelook and in the discussion on “frequency” more attention has been given to recount frequency than repeated frequency. These achievements show that despite having technical prose, Kalileh and Demneh, enjoys a moderate approach in narrating the stories and that, its circumlocution is never more than its brevity and moderation.