تحلیل جلوه‌های رئالیسم در رمان شراب خام

فرق هنر با تاریخ در این است که هنرمند با گزینش و تاویل و گزارش خاصّ خود، بی‏نظمی‏های ظاهری واقعیّات را در طرحی معقول، محدود، سنجیده و منظّم عرضه می‌کند. شراب خام نوشته اسماعیل فصیح یکی از رمان‌‌های مشهور رئالیستی است‌ که گزیده‌هایی از مسائل تاریخی دهه‌های چهل و پنجاه شمسی موضوع آن‌ است‌. این‌ رمان‌ با مولّفه‌های رئالیسم‌ اجتماعی مطابقت زیادی دارد. در این‌ ‌نوشته، این‌ رمان‌ را از همین دیدگاه تحلیل کرده‌ایم. توجّه به زندگی فردی خود نویسنده، وضعیّت برخی از خانواده‌ها به‌عنوان تیپ‌ها و نماینده‌های موجود در جامعه، کارکرد روزنامه‌ها و برخی از شخصیّت‌های‌ تاریخی و روابط و اخلاق اجتماعی از مضامین آن‌ به شمار می‌روند. حاصل این‌ تحقیق این‌ است‌ که نویسنده به روش بازنمایی واقعیّات، با استناد به رسانه‌های خبری، تشریح جزئیّات وقایع، تیپ‌سازی، استفاده از زبان محاوره، ذکر نام برخی از شخصیّت‌های تاریخی، گزارش حوادث تلخ خبری و نمود شخصیّت خود نویسنده در نقش راوی، جنبه رئالیستی‌ رمان‌ را تقویت کرده است‌. روش این پژوهش تطبیق دادن جزئیات و عناصر موجود در رمان‌ و استنباط نتیجه‏ای دقیق برای کشف جنبه‌های رئالیستی آن‌ و چگونگی تطابق آن‌ با واقعیات اجتماعی است‌.