بررسی برخی از لغزش های تفسیری میبدی پیرامون سوره یوسف در نوبت سوم کشف الاسرار

رشید الدین میبدی مولف معروف ترین تفسیر بر مذاق صوفیانه، در «النوبه الثالثه» نگاه عرفانی و هنری به آیات قرآن و قصه های پیامبران دارد و آن ها را به یاری رموز و تاویل های صوفیانه تفسیر کرده است. در این میان ،داستان حضرت یوسف به دلیل تنوع موضوعات و صحنه ها و قرار گرفتن شخصیّت ها در موقعیت های مختلف ، یکی از عرصه های مناسب برای شکل گیری تاویل ها و استنباط های صوفیانه است. گاهی وقایع مطرح شده در این قصه بر معانی و مفاهیمی فراتر از ظاهر و صورت واقعه دلالت می کند و همین ویژگی دست مایه عارف صاحب ذوقی چون میبدی گشته و موجب آن شده است که وی بر اساس ذوق و سلیقه خود به تاویل هایی دست بزند که گاه چندان با مضمون این داستان و مطابق آنچه در قرآن آمده است همگون و همساز نباشد. به همین دلیل تفسیر ها و تاویل های وی به رغم زیبایی ها و جاذبه هایی که دارد گاه با لغزش ها و ابهام هایی همراه است و به ندرت می توان برای برخی از آن ها به صورت مستقیم، محملی قرآنی یا حدیثی معتبر یافت. این مقاله کوشیده است تا با نقد و بررسی آرا و نظرات میبدی در نوبت سوم کشف الاسرار، ضمن تبیین موارد لغزشی، تفسیر صحیحی از آیات مورد بررسی ، با کمک از متن قرآن و نیز تفاسیر معتبر دیگر ارایه دهد.