مقایسه محتوایی ـ ساختاری منظومه زهره و منوچهر ایرج میرزا با عزیز و غزال سیداشرف الدین گیلانی

منظومه زهره و منوچهر ایرج میرزا و داستان عزیز و غزال سیداشرف الدین گیلانی، نمونه‌ای از داستان‌های عاشقانه عصر مشروطه است که تحت تاثیر ادبیات اروپایی شکل گرفته است. این پژوهش به تحلیل و مقایسه ساختاری و محتوایی داستان زهره و منوچهر و عزیز و غزال که هر دو به تقلید از منظومه ونوس و آدونیس ویلیام شکسپیر، شاعر انگلیسی نگارش یافته است، می پردازد. بررسی عناصر ساختاری و درون متنی این دو منظومه، نشان دهنده میزان توفیق ایرج میرزا در نظم این داستان عاشقانه است. اگرچه اثر سیداشرف الدین، به شکلی ساده و ابتدایی، همه عناصر سازنده داستان، از جمله: طرح، شخصیت، زاویه دید، صحنه پردازی و غیره را دارد، اما فاقد کیفیتی است که معمولاً داستان های موفق از آن برخوردارند. این پژوهش در تلاش است تا با بیان خصایص ساختاری و محتوایی هر دو اثر، دلایل تفوّق ایرج میرزا را در پردازش این اثر هنرمندانه، آشکار سازد.