موقوف‌المعانی ، نقد و تحلیل یکی از آرایه های مهم و مبهم ادبی

موقوف‌المعانی یکی از آرایه‌های ادبی است که هنوز به درستی مورد بررسی قرار نگرفته است. وسعت دامنه و نقشی که به عنوان هنرسازه در ساخت چند قالب و گونه‌ ادبی دارد و نیز کارکردش در تعلیق سخن آن را به تعدادی از صنایع و انواع ادبی پیوند می‌زند. در این میان برخیشان مانند «تضمین» و «مُدرج» و «زشت و زیبا» زیرقسم‌های موقوف‌المعانی به حساب می‌آید و برخی هم مانند «استدراک» و متفرّعاتش با موقوف‌المعانی در تعدادی ویژگی‌های مهم هم‌پوشانی دارد، که ما از آن با عنوان آرایه‌های هم‌سنگ یاد می‌کنیم. نظر به این که موقوف در ادب پارسی مانند بسیاری از آرایه‌های ادبی، سابقه استعمال در ادب عربی دارد و بسیار هم متاثر از دیدگاه بلاغیّون ادب عربی است، در پژوهش حاضر پیش از بررسی آرای بلاغی ادیبان فارسی، به تتبع در منابع بلاغی عربی هم پرداخته شده است. با این توضیح که موقوف المعانی در غالب منابع کهن عربی با عنوان «تضمین» شناخته می‌شده و جزو عیوب قافیه مورد بررسی قرار می‌گرفته است؛ در حالی که بخشی از آن در غالب کتابهای بلاغی فارسی عیب نبوده و حتی جزو محسّنات شعر به شمار می‌آمده است. این تحقیق به دنبال تعریف و ماهیت‌سنجی دقیق‌تری از این صنعت بلاغی است.

enjambmenthistorical-rhetorical analysis and redefinition of one of the most important and ambiguous literary industries

the enjobment of meanings is one of the literary arrays that has not yet been properly studied. the breadth of the scope and the role it has as an art form in the construction of several literary forms and genres, as well as its function in suspending speech, link it to a number of literary industries and types. among these, some such as guarantee, graded and ugly and beautiful are considered as its sub-sections, and some, such as perception and its sub-sections, overlap it in some important features, which we refer to as equivalent arrays. we do. considering that waqf, like many other literary arrays, has a history of use in arabic literature, in the present study, before examining the rhetorical opinions of persian writers, it has been followed in arabic rhetorical sources.explaining that the endowment of meanings was known as guarantee in most ancient arabic sources and was discussed as one of the defects of rhyme; whereas in persian rhetoric from the very beginning it has been considered not only a defect but also one of the virtues of poetry. this research seeks to define and classify this rhetorical industry more efficiently.