بازنمایی گفتمان قدرت و جایگاه سوژه در رمان مرد گرفتار از محمود کیانوش

تحلیل گفتمان ادبی، به تحلیل داده‌های زبانی و فرازبانی متن ادبی برای رسیدن به مفاهیم و تعابیر متفاوت از آن گفته می‌شود. این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی به بررسی و تحلیل رمان مرد گرفتار از منظر تحلیل گفتمان حاکم بر آن‌ پرداخته است. ضرورت انجام این پژوهش در آن است که نشان می‌دهد متن ادبی تنها داده‌های زبانی و زیبایی‌شناسانه نیست و می‌توان از رهگذر داده‌های زبانی و فرازبانی، تعابیر و برداشت‌های متفاوتی از آن به دست داد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. این داستان را از لحاظ گفتمان می‌توان در سه بخش دسته‌بندی کرد: گفتمان غالب، گفتمان تازه و نافرجامی گفتمان تازه. گفتمان قدرت با تک‌صدا کردن زبان و جامعه و سرکوب گفتگو و دیگر ارتباطات، در جهت گسترش قدرت و تثبیت هرچه بیشتر آن گام می‌نهد که خود در ساخت جامعه و سوژه‌های همگون تاثیر فراوانی دارد. در نهایت، از آن‌جا که هیچ گفتمانی نمی‌تواند به تمامی خود را تثبیت کند، در تقابل با گفتمان غالب، گفتمانی تازه سر برمی‌آورد که شخصیت اول داستان آن را نمایندگی می‌کند. با تولید گفتمان تازه، که یکی از ملزومات آن هویت تازه است، سوژه هویت تازه‌ای پیدا می‌کند و به تدریج گفتمان پیشین به حاشیه می‌رود.

representation of the power discourse and the position of the subjectin the novel marde gereftaar by mahmoud kianoosh

literary discourse analysis refers to the analysis of linguistic and meta-linguistic data of a literary text to reach different concepts and interpretations. this research, in a descriptive-analytical way, has investigated and analyzed the novel the marde gereftar from the perspective of analyzing its ruling discourse. the necessity of conducting this research is that it shows that the literary text is not only linguistic and aesthetic data, and it is possible to obtain different interpretations and perceptions of it through linguistic and meta-linguistic data. this research was done in a descriptive and analytical way and based on library sources. in terms of discourse, this story can be classified into three parts: dominant discourse, new discourse and failure of new discourse. the discourse of power, by monotonizing language and society and suppressing dialogue and other communication, takes a step towards expanding power and consolidating it as much as possible, which itself has a great impact on the construction of society and homogenous subjects. finally, since no discourse can fully establish itself, a new discourse emerges in opposition to the prevailing discourse, which is represented by the first character of the story. by producing a new discourse, one of the essentials of which is a new identity, the subject finds a new identity and gradually the previous discourse is marginalized.