|
|
|
|
«شاد»، «می» و «پشیمان شدن» (بررسی سه واژه از شاهنامه)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
جلالیان چالشتری محمدحسن
|
|
منبع
|
زبان و ادب فارسي - 1400 - دوره : 74 - شماره : 244 - صفحه:33 -51
|
|
چکیده
|
شاهنامه یکی از مفصل‌ترین آثار زبانی سده‌های نخستین رسمیّت و رواج زبان فارسی دری پس از اسلام است. این گنجینۀ گرانبها حاوی شواهد اصیل و قابل اعتماد از عناصر زبان فارسی این دوره و در بردارندۀ کلیدهای بسیاری در گشودن مسایل ناشناختۀ زبان فارسی دری و پیشینۀ آن، فارسی میانه، است. متقابلاً در این اثر به سبب کهنگی زبان آن، نکاتی هست که جز از طریق شناخت زبان فارسی میانه و سایر زبانهای دورۀ میانه و دورۀ باستانی قابل دریافت نیستند. در این نوشتار به سه واژۀ «شاد»، «می» و «پشیمان شدن» در شاهنامه پرداخته شده و با استفاده از شواهد درونی این اثر و نیز برخی شواهد سایر متون فارسی و همچنین قراینی از زبانهای باستانی معانی متفاوتی برای دو واژۀ نخست و ساخت کمترشناخته‌شده‌ای برای توجیه کاربردی خاص از مورد سوم در زبان فارسی دری ارائه شده است. معنای پیشنهاد‌شده برای «شاد»، «توانگر و ثروتمند و برخوردار» است. واژۀ «می» صورت اصیل فارسی میانۀ «مغاک» دانسته شده و «پشیمان شدن» در کاربردهای خاص از گونۀ افعال غیرشخصی به شمار آمده است.
|
|
کلیدواژه
|
زبان های باستانی ایران، شاهنامه، شاد، می، پشیمان شدن، غیرشخصی
|
|
آدرس
|
دانشگاه تبریز, گروه فرهنگ و زبانهای باستانی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mh_jalalian@hotmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
šād,, may and pašēmān šudan, , (a revew of three words of shahnameh)
|
|
|
|
|
Authors
|
jalalian chaleshtari mohammad hasan
|
|
Abstract
|
shahnameh isone of the most detailed works of the first centuries of the officialization and spread of dari persian after islam. this precious treasure contains authentic and reliable evidence of the persian language elements of this period and contains many keys in solving the unknown issues of the mother of dari persian language, i.e. middle persian. conversely, due to the antiquity of its language, there are points in this work that cannot be known except through the knowledge of middle persian and other middle and old iranian languages. in this article, three words šād, may and pašēmān šudan are discussed in shahnameh and using the internal evidence of this work as well as some evidence of other persian texts as well as evidence from ancient languages, different meanings for the first two words and a lesser-known construction for a specific structure of the third one is presented in dari persian. the suggested meaning for šād is rich and wealthy. the word may is considered to be the original persian form of maγāk and pašēmān šudan is considered as an impersonal verb.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|