جستاری در موانع نظری رشد و گسترش آثار غنایی منثور

گستردگی و عمق مفاهیم ادبیات غنایی در کنار تنوع مصادیق این نوع ادبی، از درخشان‌ترین ویژگی‌های ادبیات فارسی به شمار می‌رود. درحالی‌که آفرینش سایر انواع ادبی در دوره‌هایی از تاریخ، ضعف‌هایی از خود نشان می‌دهد، ادب غنایی، با اقبالی رو به رشد و تکاملی روزافزون مواجه بوده ‌است. لیکن آنچه در شناخت جوانب گوناگون این نوع ادبی به‌صورت یک نقطه ابهام، قابلیت طرح و پیگیری دارد این است که تحت تاثیر چه موانعی، آثار منثور مستقل و غنایی محض نسبت به اشکال و انواع منظوم آن، از کم‌شماری چشمگیری برخوردارند. فقدان نظریه‌ای مشخص و مطرح در باب اسلوب نثر فارسی، یافتن پاسخی برای پرسش فوق را دشوار می‌کند؛ بنابراین در این پژوهش تلاش شد در درجه نخست با مراجعه به دیباچۀ‌ آثار منثور و کتب ترسلی، برخی از تعاریف و ملاک‌های نثر فارسی احصا شود تا از رهگذر برابر نهادن بایسته‌های ارائۀ کلام غنایی با چهارچوب‌های انشای نثر فارسی، موانع نظری رشد و گسترش آثار غنایی منثور، وضوح بیشتری پیدا کند. ازآن‌رو که پژوهش حاضر بر مولفه‌های نظری متمرکز است، از نقد و تحلیل ادبی متون و قطعات نثر غنایی صرف‌نظر و چهار عامل نظری به‌عنوان مقدمه‌ای در شناخت عوامل احتمالی موثر در کم‌شماری نثر غنایی در ادبیات فارسی معرفی شد.

A look at the theoretical obstacles to the growth and development of prose lyric works

The extent and depth of the lyric literature concepts along with the examples variety of this literary genre in the area of Persian literature are considered as the most outstanding features of Persian language and literature.While the creation of other literary genres (epic and didactic) has shown weaknesses in some periods of history, lyric literature has been encountered with growing attention and increasing evolution.But what it takes to understand the various aspects of this literary genre as a point of ambiguity has the sufficiency to express and research about is that under what constraints lyric prose works are impressively low in number comparing to forms and types of its poetry.The lack of a determined and proposed theory in the case of Persian prose method makes it difficult to find an answer to this question.Therefore, it was attempted foremost by referring to prose works and books related to writing principles and rules to elicit some of the definitions and criteria of Persian prose, so by the way of setting the necessity of providing the lyric words and the frameworks of Persian prose essays against each others, the theoretical impediments to the growth and development of prose lyric works become more clear.Since the present study focuses on theoretical components, the literary criticism and analysis of lyric prose texts and fragments are neglected and four theoretical factors were introduced as possible contributing factors to lyric prose deficit in Persian literature.