تبیین ابعاد موثر بر منظر خیابان درجهت ارتقای خوانش کیفی منظر فضاهای شهری مطالعه موردی: خیابان های بافت مرکزی شهر همدان

شهرها با منظر خود در معرض قضاوت ناظران قرار می گیرند. اما مسئله مهم در این میان، نحوه درک و خوانش منظر شهری از سوی مردم و کاربران فضاست. در این پژوهش سعی شده، ابعاد و عوامل موثر در خوانش منظر خیابان، تبیین و اولویت هر یک از عوامل نسبت به مکان های مورد مطالعه از دیدگاه شهروندان در راستای ارتقای کیفی منظر فضاهای شهری همدان مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا در انجام این پژوهش، این نوشتار از روش تحقیق توصیفی_تحلیلی و شیوه‌های مرور متون، منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه‌ای و از روش تحقیق موردی و شیوه تحقیق مشاهده و پیمایش در بستر مطالعات میدانی بهره گرفته است. همچنین به منظور تحلیل چارچوب مفهومی پژوهش و پاسخگویی به سئوال­های تحقیق، از مدل فرآیند تحلیل شبکه و نرم افزار سوپر دسیژن استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق، مولفه های خوانش منظر خیابان را می توان در دو بعد عینی و ذهنی و سه مولفه، زیباشناختی (عینی_ذهنی)، معنایی_ادراکی، عملکردی_فعالیتی و پنجاه و نه شاخص طبقه بندی و ارائه نمود. همچنین بررسی ها نشان می دهند، ارزش کیفی منظر خیابان های مرکزی شهر همدان در سطح متوسطی قرار دارد که با استفاده از عواملی چون ارتقای نظم بصری خیابان، ساماندهی جداره ها و بناهای قدیمی، زمینه سازی حضور هنرهای خیابانی و گرافیکی، تعریف و تقویت نشانه ها در بعد معنایی و کالبدی می توان به منظور ارتقای سطح خوانش شهروندان و مطلوبیت منظر این فضاها اقدام نمود.

Conceptualizing the factors affecting of streetscape to promote the legibility of urban spaces (Case Studies: Hamedan inner city streets)

Cities landscapes are exposed to observer judgments. However, the important thing point  the public perception and reading of urban landscapes by urban space users. Since there is a variety of comments and opinions regarding city issues and the urban landscape and its priorities, and decision making should  converge in order to cover all aspects of priorities, in this study an attempt has been made to explain the effective dimensions and factors of reading street landscapes. Furthermore, priorities of each of the sites were studied from the perspective of citizens in order to improve the quality of urban spaces in Hamadan. A qualitative research methodology was used; in terms of the study objectives applied research was used and in terms of the techniques employed, field observations and library study was usedto develop a conceptual model associated with reading the elements and aspects in terms of urban spaces.  Finally, to examine and analyze the conceptual framework, expert questionnaires using the software Super Decision and the Network Analysis Process Model was analysed to give suitable answers to the following questions of the study:1      What are the dimensions and components of reading street landscapes?2      How do priority indicators and criteria affect the landscape of urban streets components according to experts?3      According to what order are priorities and central streets of Hamedan organized based on parameters mentioned by?Based on the research, reading components of street landscapes can be both objective and subjective and three dimensions are presented: aesthetic (objective subjective), semantic (perception, functional)  and activity. In addition, 59  indicators were classified. Prioritizing landscape reading components in of Hamedan city streets based on citizens#039; viewpoints are shown below BuAli Sina Street is first and has a weighting of (0.246) for quality readings of street landscape view and Shohada Street is last with a weight of (0.099). In this regard and in order to improve the urban landscape loci recommendations, such as improving street visual order, organization of walls and ancient buildings, paving the way for the presence of street art and graphics, defining and developing signs physically and semantically which isdesirable for  promoting citizens’ reading of the spaces provided, can be studied. Based on the analysis and findings of the research, design and urban landscape management officials need to act in such a way as to maintain the initial values of urban design issues when making changes and new developments. Changes and new developments in urban spaces should be based on the social values and culture of the society and the target audience’s perspectives (citizens) to promote the values of leadership and guide the quality and quantity of space.