راهبردهای پایداری کالبدی _ اجتماعی در محلات تاریخی (مطالعه‌ موردی محله‌ عودلاجان تهران)

بافت تاریخی و با ارزش محله‌ عودلاجان به دلیل فرسودگی مفرط در کالبد و ساختار و کمبود تاسیسات و تجهیزات زیرساختی و امکانات رفاهی در پاسخ‌گویی به نیازهای امروزی شهروندان ضعیف عمل می‌کند. به همین دلیل جمعیت بومی ساکن در این بافت‌ کم­کم به محلات دیگر شهر که دارای رفاه بیشتری می‌باشند، مهاجرت می‌کنند و مهاجران جدید که اغلب از اقشار کم‌درآمد اجتماع هستند، جایگزین آنها می‌شوند. در نتیجه در پی چنین رخدادی، بی‌ثباتی اجتماعی و فرهنگی در بافت حاکم می‌شود و با گذشت زمان افزایش می‌یابد. در بافت‌ محله‌ عودلاجان تجانس و همگونی فرهنگی وجود ندارد و نظام همسایگی و همبستگی اجتماعی به‌ دلیل افت هویت و اصالت، بسیار ضعیف شده است. با مهاجرت ساکنان اصیل و قدیمی از این بافت تاریخی رفته­رفته ارزش‌ها، خاطرات جمعی، هویت و حس تعلق­خاطر افراد در این بافت‌ها رو به افول می‌گذارد و با فرسودگی فضاها و ایجاد مخروبه‌ها، مکان‌هایی مناسب برای آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌شود. با بررسی مکرر محله‌ عودلاجان و وجود مشکلاتی از قبیل فرسودگی زیاد بافت، خروج ساکنان اصیل، تغییر کاربری واحدهای مسکونی به کاربری‌های ناسازگار، کمبود امکانات رفاهی و خدمات زیرساختی شهری، ضعف در شبکه‌ ارتباطی و معابر و وجود آسیب‌های اجتماعی فراوان، بهسازی و نوسازی محله برای افزایش پایداری در آن امری ضروری و مهم می‌باشد. در این تحقیق اطلاعات لازم از طریق مشاهده، تصویربرداری، تهیه‌ نقشه‌های مورد نیاز و پرسشگری از ساکنان محله جمع­آوری شد و برای تحلیل آن بر­اساس اطلاعات کمی و کیفی و با استفاده از تکنیک «swot» در چارچوب عوامل درون محله‌ای(نقاط ضعف و قوت) و برون محله‌ای(تهدیدها و فرصت‏ها) عنوان شد تا راهبردهای پایداری کالبدی _ اجتماعی در محلات تاریخی و محله‌ مورد بررسی استخراج شوند. یافته‌های به دست آمده حاکی از آن است که تاثیر عوامل بیرونی در عدم پایداری محله‌ عودلاجان بیشتر از عوامل درونی محله می‌باشد.