بررسی نقش عوامل مصنوع در افزایش پیاده روی شهروندان در شهر مطالعه موردی: شهر تهران

در سال?های اخیر بر نقش برنامه?ریزی شهری و طراحی محیط ساخته شده (مصنوع)، بر میزان قابلیت پیاده?روی و میزان فعالیت بدنی شهروندان تاکید فراوانی شده است. با وجود اینکه مطالعات گسترده?ای بر روی شهرهای جوامع توسعه یافته با این موضوع انجام شده است، کماکان مطالعات اندکی برای شهرهای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران وجود دارد. پژوهش حاضر رابطه میان قابلیت پیاده?روی محلات و میزان پیاده?روی در بزرگسالان را در کلانشهر تهران مورد بررسی قرار می?دهد. سه متغیر قابلیت پیاده?روی در محلات شامل تراکم مسکونی خالص، اختلاط کاربری?ها و پیوستگی خیابان?ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در مقیاس بلوک?های آماری در کلانشهر تهران مورد سنجش قرار گرفت. همچنین متغیر میزان وضعیت اجتماعی-اقتصادی شهروندان هم در مقیاس بلوک?های آماری مورد محاسبه قرار گرفته و بر?اساس میزان قابلیت پیاده?روی محلات و میزان وضعیت اقتصادی- اجتماعی در مقیاس بلوک?های آماری، 657 نفر به عنوان نمونه مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به میزان پیاده?روی این افراد با استفاده از روش خود اظهاری به دست آمده و با میزان قابلیت پیاده?روی محلات مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می?دهد که رابطه معنی?داری بین میزان قابلیت پیاده?روی محلات و میزان پیاده?روی شهروندان وجود دارد؛ یعنی افرادی که در محلات با میزان قابلیت پیاده?روی بالایی زندگی می?کنند، میزان پیاده?روی بیشتری نسبت به افرادی دارند که در محلاتی با قابلیت پیاده?روی کمتر زندگی می?کنند. این نتایج بر نقش برنامه?ریزی شهری و طراحی محیط ساخته شده بر بالابردن میزان فعالیت بدنی شهروندان و درنهایت ارتقای سلامت فیزیکی و روانی شهروندان تاکید می?کند. توسعه طرح?هایی با میزان تراکم مسکونی خالص بیشتر و تشویق اختلاط کاربری?های مختلف به خصوص کاربری?های تجاری خرد می?توانند نقش مهمی در ترغیب شهروندان در پیاده?روی داشته باشند. توسعه?های شهری کم تراکم مسکونی بدون در بر داشتن کاربری?های تجاری و اداری همراه با شبکه خیابان?های گسسته (از جمله طرح?های سلسله مراتبی) می?تواند استفاده از ماشین شخصی را ترغیب و پیاده?روی شهروندان را محدود سازد. البته باید اشاره شود که در این پژوهش داده?های مرتبط با تصورات ذهنی (ادراکات) شهروندان از محل زندگی?شان مورد استفاده قرار نگرفت که خود می?تواند موضوع تحقیقات بعدی باشد.